🧪 किटकनाशके फवारण्यापूर्वी, फवारताना आणि फवारणीनंतर ‘या’ गोष्टी लक्षात ठेवा!

🌾 शेतात कीड नियंत्रणासाठी किटकनाशकांचा वापर अपरिहार्य असतो, पण याचा अयोग्य वापर शेतकऱ्यांच्या आरोग्याला गंभीर धोका पोहोचवू शकतो. अनेकदा फवारणी करताना होणाऱ्या छोट्या चुका विषबाधेचे कारण बनतात. त्यामुळे किटकनाशकांचा वापर करताना काही अत्यंत महत्त्वाच्या गोष्टी लक्षात घेणे गरजेचे आहे.

✅ फवारणीपूर्वी घ्यावयाची काळजी:

१. रासायनिक लेबेल नीट वाचा:

• बाटलीवरील सूचना, विषारीपणाचे रंगकोड (🔴लाल – अत्यंत विषारी, 🟡पिवळा – मध्यम, 🔵निळा – कमी, 🟢हिरवा – सौम्य) लक्षात घ्या.
• रासायनाचे डोस आणि मिश्रण पद्धत समजून घ्या.

२. सुरक्षित साधनांची तयारी:

• योग्य स्थितीत असलेले पंप, गळका नॉझल नसलेला स्प्रे मशीन वापरा.
• तणनाशकासाठी वापरलेले पंप किटकनाशकासाठी वापरू नका.

३. सुरक्षेची पूर्ण तयारी:

• हातमोजे, मास्क, डोक्यावर कापड, पूर्ण बाह्यांचे कपडे, पायात बूट वापरा.
• अंग झाकलेले राहील, याची काळजी घ्या.

🚜 फवारणी करताना लक्षात ठेवावयाच्या गोष्टी:

1. वाऱ्याच्या दिशेने फवारणी करा.
2. पावसात किंवा पाऊस येण्याची शक्यता असताना फवारणी टाळा.
3. फवारणी करताना खाणे-पिणे, धूम्रपान करू नका.
4. उपाशीपोटी काम टाळा – न्याहारीनंतरच फवारणी करा.
5. 8 तासांपेक्षा अधिक वेळ फवारणी करू नका.

🧼 फवारणीनंतर आवश्यक उपाय:

1. हात, पाय, चेहरा साबणाने स्वच्छ धुवा.
2. कपडे वेगळे ठेवा आणि धुवून घ्या.
3. स्प्रे मशीन आणि इतर साहित्य स्वच्छ करून सुरक्षित ठिकाणी सुकवून ठेवा.
4. साहित्य विहिरी, नदी किंवा ओढ्याजवळ धुणे टाळा.
5. रिकाम्या बाटल्या जमिनीत खोल पुराव्यात.

🚨 विषबाधेची लक्षणे आणि उपचार:

🔍 विषबाधा झाल्यास दिसू शकणारी लक्षणे:

• चक्कर येणे, डोळ्यांतून पाणी, अंगावर चट्टे
• उलटी होणे, अंधुक दिसणे, स्नायू दुखणे
• बेशुद्ध होणे

🩺 तत्काळ उपचार:

• जवळच्या दवाखान्यात त्वरित जा.
• डॉक्टरांना फवारलेले रसायन, त्याचे प्रमाण आणि वेळ याबाबत माहिती द्या.
• रुग्ण शुद्धीवर असेल, तरच उलटी करायला लावा.
• कोळशाची भुकटी दिली जात असल्यास, ती केवळ डॉक्टरांच्या सल्ल्यानेच द्यावी.

🌿 शेवटी एक महत्त्वाचा संदेश:

आजच्या काळात रासायनिक फवारणी अपरिहार्य असली, तरी सुरक्षिततेचा वापर हीच खरी शहाणपणाची शेती आहे. शेतकरी आणि त्यांच्या कुटुंबाच्या आरोग्याचे रक्षण करण्यासाठी या काळजीच्या गोष्टी प्रत्येकाने लक्षात ठेवाव्यात.