राष्ट्रीय कृषी विकास योजना
राष्ट्रीय कृषी विकास योजना (RKVY) २००७ मध्ये सुरू करण्यात आली. राज्यांना कृषी क्षेत्रातील गुंतवणूक वाढवण्यासाठी प्रोत्साहन देण्यासाठी हे सुरू करण्यात आले.
राष्ट्रीय कृषी विकास योजनेचा ही भारताच्या कृषी क्षेत्राचे विकास आणि महत्त्वाची योजना आहे. हया योजनेचा उद्देश कृषी आणि संलग्न क्षेत्रांचा विकास करणे आहे. ज्यासाठी कृषी व्यवसाय उद्योजकतेला चालना दिली जाईल. या योजनेतून कृषी पायाभूत सुविधा निर्माण केल्या जाणार आहेत. ज्याद्वारे दर्जेदार निविष्ठा, स्टोरेज, बाजारपेठ, सुविधा इत्यादींमध्ये प्रवेश सुनिश्चित केला जाऊ शकतो.
राष्ट्रीय कृषी विकास योजनेच्या अंतर्गत अनेक क्रियाकलाप आणि योजनांची समाविष्टता असते. योजनेचे मुख्य उद्दिष्ट विविध कृषी विकास कार्योपाय लागू करणे आहे, ज्यामुळे शेतीचे वितरण प्रणाली वाढेल, उत्पादन प्रक्रियेची सुधारणा करणे झाले, बागायतीसाठी नवीन लागवड करण्याचा प्रशिक्षण देण्याचा व्यवस्थापन करणे. इथे संगणकीकृत शेतीप्रणाली, पाण्याच्या व्यवस्थापनाच्या योजना, बगवानीच्या विकासाच्या योजना, पशुपालनाच्या विकासाच्या योजना, कृषि ऋणांच्या योजना, कौटुंबिक वृक्षारोपण आणि वनसंपदा विकासाच्या योजना, जलयोजना, बांधकामांच्या योजना इत्यादी योजनांची समाविष्टता आहे.
राष्ट्रीय कृषी विकास योजनेच्या माध्यमातून शेतीसाठी प्रतिष्ठित अर्थशास्त्र, जलशास्त्र, कृषी अभियांत्रिकी, बागवानी विज्ञान, पशुपालन विज्ञान, कृषि विज्ञान आणि इतर विज्ञानसंबंधी अभ्यास आणि अनुसंधानाची सहायता केली जाते.
राष्ट्रीय कृषी विकास योजनांचे फायदे आणि वैशिष्ट्ये
कृषी विकास योजनेंतर्गत विविध कौशल्य विकास नवकल्पन आणि कृषी व्यवसाय मॉडेल्सच्या माध्यमातून शेतीसोबतच तरुणांना सक्षम केले जाईल.
ही योजना सुरू करण्यामागे देशातील कृषी आणि त्याच्याशी संबंधित क्षेत्रांचा विकास करणे हा मुख्य उद्देश आहे.
स्थानिक गरजा, पिके आणि प्राधान्ये यांचीही चांगली खात्री केली पाहिजे.
घटक सर्वसमावेशक पद्धतीने सोडवल्यास त्यांचे उत्पादन वाढेल आणि आपल्या शेतकऱ्यांचे उत्पन्न वाढेल.
यासोबतच मशरूम लागवड, फुलशेती, एकात्मिक शेती आदींच्या माध्यमातून शेतकऱ्यांचे उत्पन्न दुप्पट करण्यावर भर दिला आहे.
या योजनेद्वारे कृषी आणि संलग्न क्षेत्राचा विकास सुनिश्चित केला जाईल.
राष्ट्रीय कृषी विकास योजनेच्या माध्यमातून देशातील उत्पादनाचा विकासही सुनिश्चित केला जाईल.
कृषी विकास योजनेच्या माध्यमातून महत्त्वाच्या पिकांमधील उत्पादनातील तफावत कमी करण्याचे लक्ष्य निश्चित केले जाणार आहे.
या योजनेद्वारे देशातील सर्व राज्यांमध्ये त्यांच्या स्थानिक गरजेनुसार उत्पादन उपलब्ध करून देणे.
राष्ट्रीय कृषी विकास योजनेमध्ये अनेक कार्यक्रमे आहेत, जसे की प्रदेशातील किसान शिक्षण, कृषी क्षेत्रातील विज्ञानसंबंधी प्रशिक्षण, कृषी उत्पादनाचे विपणन, कृषी ऋण, कृषी विमा इत्यादी.
राष्ट्रीय कृषी विकास योजनेसाठी महत्वाची कागदपत्रे
आधार कार्ड
पासपोर्ट आकाराचा फोटो
उत्पन्नचा दाखला
रहिवाशी दाखला
वयाचा पुरावा
मोबाईल नंबर
ई – मेल आयडी
राष्ट्रीय कृषी विकास योजनेचे महत्त्व
राष्ट्रीय कृषी विकास योजना राज्यांना लक्षणीय लवचिकता आणि स्वायत्तता प्रदान करून कृषी क्षेत्रातील गुंतवणूकीला प्रोत्साहन देण्यासाठी कार्यक्रमांचे नियोजन आणि अंमलबजावणी करण्यासाठी जबाबदार आहे. कृषी राज्याच्या देशांतर्गत उत्पादनात वाढ करण्यात आणि कृषी उद्योजकतेला चालना देण्यात ही योजना यशस्वी झाली.
यामुळे देशभरातील कृषी क्षेत्रात खाजगी गुंतवणुकीला प्रोत्साहन मिळेल.
राष्ट्रीय कृषी विकास योजनामध्ये बाजार सुविधा पुरवून तसेच शेतीच्या वाढीसाठी आवश्यक कापणीनंतरच्या पायाभूत सुविधा निर्माण करून शेतकऱ्यांच्या प्रयत्नांना बळकट करण्यात मदत करते.
भारतातील सर्व राज्यांना कृषी आणि संलग्न क्षेत्रांसाठी वाटप वाढवण्यासाठी प्रोत्साहन देणे.
लक्ष केंद्रित हस्तक्षेपांद्वारे महत्त्वाच्या पिकांमधील उत्पादनातील अंतर कमी करण्याचे उद्दिष्ट साध्य करणे.
शेतकऱ्यांना कृषी व संलग्न क्षेत्रात जास्तीत जास्त लाभ मिळवून देणे.
कृषी आणि संबंधित क्षेत्रांच्या विविध घटकांना समग्रपणे संबोधित करून उत्पादन आणि उत्पादकतेत बदल घडवून आणणे.
राष्ट्रीय कृषी विकास योजनेअंतर्गत अर्ज करण्याची प्रक्रिया
खाली दिलेल्या स्टेप फॉलो करून तुम्ही राष्ट्रीय कृषी विकास योजनेअंतर्गत अर्जाची प्रक्रिया पूर्ण करू शकता.
सर्वप्रथम तुम्हाला राष्ट्रीय कृषी विकास योजनेच्या अधिकृत वेबसाइटवर जावे लागेल.
यानंतर वेबसाइटचे होम पेज तुमच्या समोर दिसेल.
वेबसाइटच्या होम पेजवर तुम्हाला “Apply New” या पर्यायावर क्लिक करावे लागेल.
त्यानंतर नोंदणी फॉर्म तुमच्यासमोर दिसेल.
दिलेल्या अर्जामध्ये विचारलेले सर्व माहिती काळजीपूर्वक भरा.
त्यानंतर तुमची सर्व महत्त्वाची कागदपत्रे अपलोड करा.
त्यानंतर “सबमिट” पर्यायावर क्लिक करावे लागेल.
अशा प्रकारे, तुम्ही राष्ट्रीय कृषी विकास योजनेअंतर्गत अर्ज करण्याची प्रक्रिया सहज पूर्ण करू शकता.
अधिकृत संकेतस्थळ www.rkvy.nic.in