Voter ID Correction: मतदार ओळखपत्र दुरुस्तीची संपूर्ण ऑनलाईन प्रक्रिया (फॉर्म 8)
Voter ID Correction : तुमच्या मतदार ओळखपत्रातील (Voter ID) नाव, पत्ता किंवा जन्मतारीख ऑनलाईन कशी दुरुस्त करावी? फॉर्म ८ (Form 8) भरण्याची संपूर्ण, स्टेप-बाय-स्टेप प्रक्रिया, लागणारे कागदपत्रे आणि दुरुस्तीसाठी लागणारा वेळ याबद्दल सविस्तर माहिती मराठीत.
१. मतदार ओळखपत्रातील नोंदी दुरुस्त करणे किती महत्त्वाचे आहे?
नमस्कार! सरकारी कागदपत्रे आणि त्यातील नोंदी यांचे आपल्या दैनंदिन जीवनात किती महत्त्व आहे, याची आपल्याला कल्पना आहेच. आधार कार्ड असो, पॅन कार्ड असो किंवा आपले सर्वात महत्त्वाचे ओळखपत्र—मतदार ओळखपत्र (Voter ID Card or EPIC). परंतु अनेकदा अर्ज करताना किंवा डेटा एंट्रीमध्ये काही चुका राहून जातात. नाव, पत्ता, नातेवाईकाचे नाव किंवा जन्मतारीख यांसारख्या नोंदींमध्ये झालेली ही लहानशी चूक भविष्यात मोठा अडथळा निर्माण करू शकते.
तुमचे मतदार ओळखपत्र (EPIC) केवळ मतदानाचा हक्क सिद्ध करण्यासाठीच नाही, तर ते एक वैध आणि सार्वत्रिकरित्या स्वीकारले जाणारे शासकीय ओळखपत्र आहे. जर या कार्डवरील तपशील तुमच्या इतर कागदपत्रांशी (उदा. आधार, पासपोर्ट किंवा ड्रायव्हिंग लायसन्स) जुळत नसतील, तर तुम्हाला शासकीय योजना, बँक व्यवहार किंवा इतर महत्त्वाच्या ‘केवायसी’ (KYC) कामांमध्ये अडचणींचा सामना करावा लागू शकतो.1 यामुळे, तुमच्या मतदार कार्डावरील नोंदी अचूक असणे अत्यंत आवश्यक आहे.
या समस्येवर उपाय म्हणून, भारतीय निवडणूक आयोगाने (ECI) नागरिकांना त्यांच्या मतदार यादीतील नोंदी दुरुस्त करण्यासाठी एक सोपा आणि डिजिटल मार्ग उपलब्ध करून दिला आहे. हा मार्ग म्हणजे फॉर्म ८ (Form 8). पूर्वी ही प्रक्रिया किचकट आणि वेळखाऊ होती, परंतु आता तुम्ही घरी बसून, अगदी आपल्या स्मार्टफोनच्या मदतीने, राष्ट्रीय मतदार सेवा पोर्टल (NVSP) किंवा ‘Voter Helpline App’ द्वारे ही दुरुस्ती करू शकता. आज आपण याच फॉर्म ८ च्या माध्यमातून मतदार ओळखपत्र दुरुस्तीची संपूर्ण ऑनलाईन प्रक्रिया, त्यासाठी लागणारी आवश्यक कागदपत्रे आणि दुरुस्ती करताना कोणत्या गोष्टी लक्षात ठेवाव्यात, याची सविस्तर माहिती पाहणार आहोत. हा लेख वाचल्यानंतर तुम्हाला तुमच्या मतदार कार्डातील कोणतीही चूक दुरुस्त करण्यासाठी कोणाकडेही जाण्याची गरज पडणार नाही.
२. फॉर्म ८ (Form 8) काय आहे आणि कोण अर्ज करू शकतो?
फॉर्म ८ हा निवडणूक आयोगाने (ECI) नागरिकांसाठी तयार केलेला एक बहुउद्देशीय अर्ज आहे. या एकाच अर्जाद्वारे मतदार यादीतील नोंदींशी संबंधित अनेक समस्यांचे निराकरण केले जाते.
२.१. फॉर्म ८ चे बहुउद्देशीय स्वरूप
फॉर्म ८ चा वापर केवळ मतदार ओळखपत्र दुरुस्त करण्यासाठीच होतो असे नाही, तर तो चार वेगवेगळ्या प्रकारच्या सेवांसाठी वापरला जातो. अर्जदाराला अर्ज भरताना यापैकी कोणता उद्देश आहे, हे स्पष्टपणे निवडावे लागते :
- निवासस्थान बदलणे (Shifting of Residence): तुम्ही तुमच्या विधानसभा मतदारसंघाच्या आत किंवा बाहेर नवीन ठिकाणी राहायला गेला असाल, तर पत्ता बदलण्यासाठी याचा वापर होतो.
- नोंदींमध्ये दुरुस्ती करणे (Correction of Entries): मतदार यादीमध्ये तुमचे नाव, पत्ता, वय, लिंग, नातेवाईकाचे नाव किंवा छायाचित्र यासारख्या नोंदींमध्ये झालेल्या चुका दुरुस्त करण्यासाठी हा सर्वात महत्त्वाचा पर्याय आहे.
- नवीन EPIC कार्ड मिळवणे (Issue of Replacement EPIC): जर तुमचे कार्ड हरवले असेल, खराब झाले असेल किंवा नोंदी दुरुस्त झाल्यानंतर तुम्हाला नवीन कार्ड हवे असेल, तर या पर्यायाचा वापर केला जातो.
- अपंग म्हणून चिन्हांकित करणे (Marking of PwD): जर अर्जदार दिव्यांग (Person with Disability) असेल, तर त्याची नोंद मतदार यादीत करण्यासाठी या पर्यायाचा उपयोग केला जातो.
जे नागरिक केवळ त्यांच्या नावाची स्पेलिंग, जन्मतारीख किंवा पत्ता दुरुस्त करू इच्छितात, त्यांना फॉर्म ८ मधील ‘Correction of Entries in Existing Electoral Roll’ हा पर्याय निवडणे आवश्यक आहे.
२.२. पात्रतेचे नियम आणि अर्ज करण्याची अट
फॉर्म ८ भरण्यापूर्वी, अर्जदार मतदार यादीमध्ये नोंदणीकृत असणे अनिवार्य आहे. म्हणजेच, हा अर्ज नवीन मतदार नोंदणीसाठी (ज्यासाठी फॉर्म ६ वापरला जातो) नाही, तर विद्यमान नोंदीत बदल करण्यासाठी आहे.
या प्रक्रियेत अत्यंत महत्त्वाची गोष्ट म्हणजे: फॉर्म ८ केवळ स्वतःच्या (Self) नोंदीमध्ये दुरुस्ती करण्यासाठी दाखल केला जाऊ शकतो. एक व्यक्ती दुसऱ्या व्यक्तीच्या तपशिलात दुरुस्ती करण्यासाठी फॉर्म ८ द्वारे अर्ज दाखल करू शकत नाही. उदाहरणार्थ, तुम्ही तुमच्या कुटुंबातील सदस्याच्या मतदार ओळखपत्रातील चुका दुरुस्त करण्यासाठी स्वतःच्या नावाने अर्ज भरू शकत नाही. दुरुस्तीच्या वैधतेसाठी, ज्या व्यक्तीच्या नोंदीमध्ये दुरुस्ती करायची आहे, त्याच व्यक्तीने अर्ज दाखल करणे आवश्यक आहे.
२.३. दुरुस्तीसाठी शुल्क: एक पारदर्शक खुलासा
अनेक नागरिकांना वाटते की सरकारी कागदपत्रांमध्ये दुरुस्ती करण्यासाठी मोठा खर्च येतो. परंतु, मतदार ओळखपत्रातील नोंदी दुरुस्त करण्याची संपूर्ण ऑनलाईन प्रक्रिया पूर्णपणे शुल्कमुक्त (Free of Cost) आहे. निवडणूक आयोगाने नागरिकांसाठी ही सेवा विनामूल्य ठेवली आहे.
तथापि, शुल्क लागू होण्याचा एक अपवाद आहे. जेव्हा तुम्ही फॉर्म ८ द्वारे नोंदी दुरुस्त करता आणि ती दुरुस्ती मंजूर होते, त्यानंतर तुम्हाला नवीन भौतिक मतदार ओळखपत्र (Replacement EPIC Card) हवे असल्यास, काही राज्यांमध्ये त्यासाठी २५/- रुपये इतके नाममात्र शुल्क लागू होऊ शकते. हे शुल्क केवळ नवीन कार्ड प्रिंट करून घेण्यासाठी असते, नोंदीमधील दुरुस्तीसाठी नाही. दुरुस्ती झाल्यावर ERO च्या मान्यतेनंतर, तुम्हाला EPIC-001 या फॉर्मसह शुल्क भरून नवीन कार्डची मागणी करावी लागते.
३. ऑनलाईन फॉर्म ८ भरण्याची सविस्तर, सोपी प्रक्रिया (NVSP/Voter Helpline App)
मतदार ओळखपत्र दुरुस्तीची प्रक्रिया आता राष्ट्रीय मतदार सेवा पोर्टल (NVSP – voters.eci.gov.in) किंवा ‘Voter Helpline App’ द्वारे अत्यंत सोपी झाली आहे. हा ऑनलाईन अर्ज भरताना खालील ११ पायऱ्या काळजीपूर्वक पूर्ण कराव्या लागतात.
३.१. ऑनलाईन अर्जासाठी पूर्वतयारी
- तुमचा आधार क्रमांक आणि मोबाईल नंबर.
- तुमचा विद्यमान EPIC क्रमांक (मतदार ओळखपत्र क्रमांक).
- दुरुस्तीसाठी लागणाऱ्या कागदपत्रांच्या स्पष्ट, स्कॅन केलेल्या प्रती (PDF/JPEG फॉरमॅटमध्ये)
- टीप: कागदपत्रे स्पष्ट आणि वाचता येण्यासारखी असणे आवश्यक आहे.
३.२. ऑनलाईन स्टेप-बाय-स्टेप मार्गदर्शक
निवडणूक आयोगाच्या अधिकृत पोर्टलवर (NVSP) फॉर्म भरण्याची प्रक्रिया खालीलप्रमाणे आहे:
१: पोर्टलवर प्रवेश आणि लॉगिन
राष्ट्रीय मतदार सेवा पोर्टल उघडा किंवा ‘Voter Helpline App’ मध्ये लॉगिन करा. जर तुम्ही नवीन युझर असाल, तर तुमच्या मोबाईल नंबर आणि OTP चा वापर करून नोंदणी पूर्ण करा.
२: फॉर्म ८ निवडा
मुख्य पृष्ठावर गेल्यानंतर, तुम्हाला ‘Correction of Entries in Electoral Roll’ हा विभाग शोधावा लागेल. त्यावर क्लिक केल्यानंतर ‘फॉर्म ८’ (Form 8) चे बटण निवडा.
३: अर्जदाराचा तपशील
तुम्ही स्वतःसाठी (Self) अर्ज करत आहात की कुटुंबातील दुसऱ्या सदस्यासाठी, हे निवडा. फॉर्म ८ केवळ स्वतःच्या नोंदीसाठी असल्याने, ‘Self’ पर्याय निवडून ‘Submit’ बटणावर क्लिक करा.
४: दुरुस्तीचा उद्देश निश्चित करा
येथे तुम्हाला अर्ज कशासाठी करायचा आहे, याचे चार पर्याय दिसतील. नोंदीमधील चुका दुरुस्त करायच्या असल्याने, तुम्हाला ‘Correction of Entries in Existing Electoral Roll’ हा पर्याय निवडणे आवश्यक आहे.
५: मतदारसंघ तपासा
तुमचे राज्य, जिल्हा, आणि विधानसभा/संसदीय मतदारसंघाचा तपशील आपोआप भरला जाईल किंवा तुम्हाला तो भरावा लागेल. हा तपशील अचूक आहे याची खात्री करून ‘Next’ वर क्लिक करा.
६: आधार आणि संपर्क माहिती
येथे तुम्हाला तुमचा आधार क्रमांक, मोबाईल नंबर आणि ईमेल आयडी (असल्यास) नमूद करावा लागेल. आधार क्रमांक देणे हा ओळख सिद्ध करण्याचा एक महत्त्वाचा उद्देश आहे. मात्र, जर तुमच्याकडे आधार क्रमांक नसेल, तरीही तुम्ही फॉर्ममधील ‘I am not able to furnish my Aadhaar Number’ हा बॉक्स टिक करून अर्ज करू शकता.
७: दुरुस्त करावयाची नोंद (Entry) निवडा
या टप्प्यावर तुम्हाला नोंदींची यादी दिसेल (उदा. नाव, जन्मतारीख, पत्ता). तुम्ही एकाच अर्जात एकापेक्षा जास्त नोंदी दुरुस्त करू शकता.2 ज्या नोंदी बदलायच्या आहेत, ते पर्याय निवडा.
८: नवीन, अचूक तपशील भरा
निवडलेल्या फील्डमध्ये (उदा. पत्ता किंवा नाव) अचूक माहिती इंग्रजी आणि स्थानिक भाषेत (मराठीत) काळजीपूर्वक भरा. स्पेलिंगमध्ये कोणतीही चूक होऊ नये याची काळजी घ्या.
९: कागदपत्र अपलोड करा
तुम्ही निवडलेल्या दुरुस्तीला समर्थन देणारा वैध पुरावा (उदा. आधार कार्ड, पॅन कार्ड) निवडून त्याची स्कॅन केलेली प्रत अपलोड करा. पत्त्यातील बदलांसाठी, पुराव्याची प्रत अर्जदाराच्या नावाने किंवा पालक/जोडीदार/प्रौढ मुलाच्या नावाने असल्यास ग्राह्य धरली जाते, जर ते आधीच त्याच पत्त्यावर मतदार म्हणून नोंदणीकृत असतील.
१०: घोषणापत्र आणि सबमिशन
घोषणापत्रावर (Declaration) ‘टिक’ करा, ठिकाण आणि तारीख नमूद करा. तुम्ही दिलेली माहिती सत्य असल्याची कायदेशीर जबाबदारी या घोषणेमुळे येते. कॅप्चा कोड भरून अर्ज सबमिट करा.
११: रेफरन्स आयडी जतन करा
अर्ज यशस्वीरित्या सबमिट झाल्यावर तुम्हाला एक विशिष्ट रेफरन्स आयडी (Acknowledgement Number) मिळेल. हा नंबर भविष्यात अर्जाची स्थिती तपासण्यासाठी (Tracking Status) आणि ERO/BLO शी संपर्क साधण्यासाठी अनिवार्य आहे. हा नंबर सुरक्षितपणे जतन करा.
४. महत्त्वाचे पुरावे आणि कागदपत्रे तपासणी यादी
कागदपत्रे हा पडताळणी प्रक्रियेचा कणा आहे. चुकीचे किंवा अपूर्ण कागदपत्रे अर्ज नामंजूर होण्याचे मुख्य कारण ठरतात. त्यामुळे अर्जदाराने कोणती कागदपत्रे जोडावी आणि त्यासाठी कोणते विशेष नियम आहेत, हे समजून घेणे अत्यंत आवश्यक आहे.
४.१. वयाच्या पुराव्यासाठीचे विशेष नियम
वयाच्या पुराव्यासाठीचे नियम सर्व वयोगटातील नागरिकांसाठी लागू होत नाहीत. निवडणूक आयोगाचे नियम या संदर्भात स्पष्ट आहेत:
- १८ ते २१ वयोगटासाठी: जर अर्जदाराचे वय १८ ते २१ वर्षांदरम्यान असेल, तर जन्म तारखेचा वैध पुरावा (उदा. जन्म प्रमाणपत्र, शाळेचा दाखला, १०वी/८वी/५वीची गुणपत्रिका) सादर करणे अनिवार्य आहे.
- २१ वर्षांवरील नागरिकांसाठी मोठी सवलत: येथे सर्वात महत्त्वाचा नियम लागू होतो: जर अर्जदाराचे वय २१ वर्षांपेक्षा जास्त असेल, तर त्यांना वयाच्या पुराव्यासाठी कोणतीही कागदपत्रे सादर करण्याची सक्ती नसते. या प्रकरणांमध्ये, अर्जदाराचे घोषणापत्र (Declaration of Age) पुरेसे मानले जाते. या नियमामुळे ज्या प्रौढ नागरिकांकडे जुने शालेय दाखले किंवा जन्म प्रमाणपत्रे उपलब्ध नाहीत, त्यांना दिलासा मिळतो.
४.२. दुरुस्तीनुसार आवश्यक कागदपत्रे
तुम्ही ज्या नोंदीमध्ये दुरुस्ती करत आहात, त्यासाठी खालीलपैकी कोणताही एक वैध शासकीय पुरावा सादर करणे आवश्यक आहे. हे पुरावे स्व-साक्षांकित (Self-attested) असणे आवश्यक आहे:
Table: मतदार ओळखपत्र दुरुस्तीसाठी महत्त्वाचे पुरावे
| दुरुस्तीचा प्रकार | आवश्यक किमान १-२ वैध पुरावे | विशेषतः लक्षात ठेवण्यासारख्या गोष्टी |
| नाव (Name) / लिंग (Gender) | आधार कार्ड, भारतीय पासपोर्ट, पॅन कार्ड, ड्रायव्हिंग लायसन्स. | पुराव्यावरील नाव आणि अर्जातील नवीन नाव तंतोतंत जुळणे बंधनकारक आहे. |
| जन्मतारीख (Date of Birth) | जन्म प्रमाणपत्र, मान्यताप्राप्त शैक्षणिक संस्थेचा दाखला, इ. ५वी/८वी/१०वी ची गुणपत्रिका. | गुणपत्रिकेवर जन्मतारीख नमूद असणे आवश्यक आहे. |
| पत्त्यात बदल (Address Correction) | १ वर्षापेक्षा जुने पाणी/वीज/गॅस बिल, चालू पासबुक (राष्ट्रीयकृत बँक), नोंदणीकृत भाडे करार, आधार कार्ड. | पत्त्याचा पुरावा अर्जदाराच्या किंवा पालकांच्या/जोडीदाराच्या नावावर असल्यास तो स्वीकारला जातो. |
| नातेवाईकाचे नाव (Relative’s Name) | विवाह प्रमाणपत्र (Marriage Certificate), शिधापत्रिका (Ration Card) किंवा कुटुंबाचे संबंध सिद्ध करणारे इतर कागदपत्र. | |
| छायाचित्र (Photo) | नवीनतम पासपोर्ट आकाराचा फोटो (स्पष्ट). |
५. अर्जाचा मागोवा, पडताळणी आणि नामंजुरीची कारणे
ऑनलाईन अर्ज सबमिट करणे हा पहिला टप्पा आहे. यानंतर, निवडणूक आयोग तुमच्या अर्जाची पडताळणी करते. पडताळणी प्रक्रियेचे ज्ञान अर्जदाराला वेळेवर सेवा मिळवण्यासाठी मदत करते.
५.१. अर्जाची स्थिती तपासणे आणि प्रक्रियेचा कालावधी
अर्ज सबमिट केल्यानंतर, रेफरन्स आयडीचा वापर करून ‘Track Application Status’ विभागात स्थिती तपासली जाऊ शकते.
या संपूर्ण प्रक्रियेत दोन टप्पे असतात: BLO/ERO स्तरावर फील्ड पडताळणी आणि ERO द्वारे अंतिम मंजुरी. कागदपत्र पडताळणी पूर्ण झाल्यावर आणि ERO ची अंतिम मंजुरी मिळाल्यावर, या दुरुस्ती प्रक्रियेस साधारणपणे २ ते ३ आठवड्यांचा (2-3 weeks) कालावधी लागतो. अर्जदाराने विलंब झाल्यास, रेफरन्स आयडीसह स्थानिक निवडणूक कार्यालयात पाठपुरावा करणे आवश्यक आहे.
५.२. पडताळणी प्रक्रिया आणि अधिकाऱ्यांची भूमिका
तुमचा ऑनलाईन अर्ज तुमच्या मतदारसंघाच्या Electoral Registration Officer (ERO) कडे जातो.
- BLO स्तरावरील पडताळणी: ERO हा अर्ज Booth Level Officer (BLO) कडे पाठवतो. BLO हे तुमच्या भागातील स्थानिक अधिकारी असतात जे फील्ड स्तरावर कागदपत्रे आणि माहिती तपासतात. विशेषतः पत्त्यातील बदलांच्या प्रकरणांमध्ये, BLO प्रत्यक्ष निवासस्थानी भेट देऊन माहितीची खात्री करू शकतात.
- अंतिम मंजुरी: BLO च्या तपासणी अहवालानंतर, ERO द्वारे अंतिम निर्णय घेतला जातो. ERO दुरुस्ती मान्य (Accepted) किंवा नामंजूर (Rejected) करू शकतात. दुरुस्ती मंजूर झाल्यावर, मतदार यादीतील नोंदी अद्ययावत होतात.
५.३. अर्ज नामंजूर होण्याची सामान्य कारणे आणि कायदेशीर बाबी
जर तुमचा अर्ज नामंजूर झाला (Reject), तर अर्जदाराने घाबरून न जाता, नामंजुरीचे कारण समजून घेणे आवश्यक आहे. ERO ला अर्ज नामंजूर करण्याचे सविस्तर कारण अर्जासोबत कळवणे बंधनकारक असते.
अर्ज नामंजूर होण्याची प्रमुख कारणे:
- अपूरे किंवा अस्पष्ट कागदपत्रे: अपलोड केलेले पुरावे वाचता येत नसतील किंवा ते दुरुस्ती सिद्ध करण्यासाठी अपुरे असल्यास अर्ज फेटाळला जातो.
- खोटी माहिती: अर्जात दिलेले तपशील आणि पुराव्यांमधील माहिती जुळत नसेल.
- डुप्लिकेट नोंदी: जर मतदार यादीमध्ये तुमचे डुप्लिकेट नाव नोंदणीकृत असेल आणि तुम्ही जुने नाव हटवण्यासाठी आधी फॉर्म ७ (Form 7 – Deletion) भरला नसेल.
- खोटी घोषणा: अर्जदाराने जाणूनबुजून किंवा नकळत खोटी माहिती दिल्यास.
येथे एक महत्त्वाचा कायदेशीर मुद्दा लक्षात घेणे आवश्यक आहे: फॉर्म ८ मध्ये खोटी माहिती देणे किंवा खोटी घोषणा (False Declaration) करणे, हे कायद्यानुसार दंडनीय अपराध आहे. Representation of the People Act, 1950 च्या कलम ३१ नुसार यासाठी दंड किंवा शिक्षा होऊ शकते. अर्जदाराने ही कायदेशीर बाजू लक्षात घेऊन अत्यंत जबाबदारीने अर्ज दाखल करणे आवश्यक आहे.
पुन्हा अर्ज करण्याची रणनीती: अर्ज नामंजूर झाल्यास, ERO ने दिलेले कारण वाचा, आवश्यक सुधारणा करा (उदा. स्पष्ट कागदपत्रे अपलोड करा) आणि योग्य माहितीसह फॉर्म ८ पुन्हा दाखल करा.
६. सामान्य अडचणी आणि तज्ज्ञ उपाययोजना
ऑनलाईन अर्ज भरताना तांत्रिक तसेच प्रशासकीय अडचणी येण्याची शक्यता असते. या अडचणींवर मात करण्यासाठी आणि प्रक्रिया जलद पूर्ण करण्यासाठी खालील तज्ज्ञ उपाययोजना उपयुक्त ठरतात.
६.१. ऑनलाईन अर्ज करताना येणाऱ्या अडचणींवर उपाय
| सामान्य अडचण | कारणे/परिणाम | तज्ज्ञ उपाययोजना |
| नावाची स्पेलिंग जुळत नाही | आधार/पॅन कार्ड आणि EPIC वरील स्पेलिंगमध्ये फरक. | दुरुस्ती करताना पुराव्यावर असलेले स्पेलिंग जसेच्या तसे भरा. मोठी स्पेलिंग दुरुस्ती असल्यास गॅझेट नोटिफिकेशन (Gazette Notification) सारखे मजबूत पुरावे वापरा. |
| ऑनलाईन पोर्टलमध्ये तांत्रिक त्रुटी | सर्व्हर व्यस्त असणे किंवा ब्राउझरची सुसंगतता (Compatibility) नसणे. | अर्ज कमी गर्दीच्या वेळेत (उदा. पहाटे किंवा रात्री) भरा. वेगळा, अद्ययावत (Updated) वेब ब्राउझर वापरून पाहा. |
| अर्जाच्या स्थितीमध्ये खूप विलंब | BLO स्तरावर फील्ड पडताळणी बाकी असणे. | रेफरन्स आयडी घेऊन स्थानिक ERO/BLO कार्यालयात प्रत्यक्ष भेट देऊन किंवा कॉल करून पाठपुरावा करा. |
| पत्त्यातील बदलामुळे अडचण | फॉर्म ८ मध्ये ‘Correction’ ऐवजी ‘Shifting’ निवडणे आवश्यक होते. | जर तुम्ही दुसऱ्या मतदारसंघात राहायला गेला असाल, तर फॉर्म ८ मध्ये ‘Shifting of Residence’ हा पर्याय निवडावा. |
जर तुमच्या पॅन कार्डातील तपशीलातही दुरुस्तीची गरज असेल तर येथे संपूर्ण माहिती वाचा
PAN Card सुधारणा ऑनलाईन
जर तुमच्या आधार कार्डातील माहिती देखील अपडेट करायची असेल तर हा संपूर्ण लेख वाचा
आधार कार्ड अपडेट: प्रक्रिया, शुल्क, नियम
६.२. त्वरित दुरुस्तीसाठी अतिरिक्त आणि महत्त्वपूर्ण टिप्स
दुरुस्ती प्रक्रिया जलद आणि पहिल्याच प्रयत्नात यशस्वी होण्यासाठी खालील गोष्टींचे पालन करणे फायदेशीर ठरते:
- स्व-साक्षांकन (Self-Attestation) अनिवार्य: तुम्ही अपलोड करत असलेल्या प्रत्येक कागदपत्राच्या स्कॅन कॉपीवर तुमची स्वाक्षरी (Self-Attested) असणे अत्यंत आवश्यक आहे. अनेकदा कागदपत्रांवर स्वाक्षरी नसल्याने अर्ज फेटाळला जातो.
- माहितीची पुनर्तपासणी (Double Check): अर्ज सबमिट करण्यापूर्वी मराठी आणि इंग्रजी दोन्हीमधील नावे, जन्मतारीख आणि पत्त्याचे तपशील तुमच्या वैध कागदपत्रांशी तंतोतंत जुळत असल्याची खात्री करा.
- ईपीआयसी कार्ड तपशील: फॉर्म ८ भरताना जुन्या EPIC कार्डचा क्रमांक आणि कार्ड जारी केल्याची तारीख (जी कार्डच्या मागील बाजूस नमूद असते) अचूक नमूद करा.
- आधार कार्डची उपयुक्तता: जरी आधार कार्ड सर्व दुरुस्त्यांसाठी अनिवार्य नसले तरी, ते ओळख आणि पत्त्याचा पुरावा म्हणून स्वीकारले जाते. ते जोडल्यास पडताळणी प्रक्रिया जलद होण्यास मदत होते.
- संदर्भ आयडी जतन करा: रेफरन्स आयडी मिळाल्यावर, त्याची एक सॉफ्ट कॉपी आणि हार्ड कॉपी दोन्ही सुरक्षित ठेवा. हा तुमच्या अर्जाचा एकमेव अधिकृत मागोवा क्रमांक आहे.
७. निष्कर्ष आणि पुढील कार्यवाही
मतदार ओळखपत्रातील नोंदी अचूक करणे ही केवळ तुमची वैयक्तिक गरज नसून, ती एका जबाबदार नागरिकाची मूलभूत जबाबदारी आहे. फॉर्म ८ आणि निवडणूक आयोगाच्या डिजिटल पोर्टल्समुळे ही प्रक्रिया आता पूर्वीपेक्षा खूपच सोपी झाली आहे. तुम्ही घरी बसून, कोणत्याही शुल्काशिवाय (केवळ नवीन प्लास्टिक कार्डाच्या शुल्काचा अपवाद वगळता) ही दुरुस्ती करू शकता.
ज्या नागरिकांच्या मतदार ओळखपत्रामध्ये (EPIC) अजूनही नाव, पत्ता किंवा जन्मतारखेत चुका आहेत, त्यांनी विलंब न करता ऑनलाईन अर्ज दाखल करावा. पडताळणी प्रक्रियेचा कालावधी लक्षात घेता, निवडणुका जवळ असताना गडबड करण्याऐवजी ही दुरुस्ती लवकरात लवकर पूर्ण करणे शहाणपणाचे आहे. तुमच्या मतदार नोंदी अचूक करून, तुम्ही मतदानाच्या प्रक्रियेतील तुमचा सहभाग अधिक सुरक्षित आणि सुकर करू शकता.
तुमच्या शिधापत्रिका/करीत (Ration Card) माहितीमध्ये बदल करायचा असल्यास ही मार्गदर्शिका वाचा
Ration Card Update Maharashtra
८. Frequently Asked Questions (FAQs) – वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न
१. मतदार ओळखपत्र दुरुस्तीसाठी कोणता फॉर्म वापरावा लागतो?
उत्तर: मतदार ओळखपत्रातील नोंदी दुरुस्त करण्यासाठी निवडणूक आयोगाचा फॉर्म ८ (Form 8) वापरावा लागतो. या फॉर्मचा वापर पत्ता बदलणे, डुप्लिकेट कार्ड मिळवणे किंवा PwD म्हणून नोंदणी करण्यासाठी देखील होतो.
२. मतदार ओळखपत्र दुरुस्ती ऑनलाईन करता येते का?
उत्तर: होय, मतदार ओळखपत्र दुरुस्तीची प्रक्रिया पूर्णपणे ऑनलाईन करता येते. तुम्ही NVSP पोर्टल (voters.eci.gov.in) किंवा ‘Voter Helpline App’ द्वारे फॉर्म ८ भरू शकता .
३. फॉर्म ८ भरण्यासाठी कोणते कागदपत्रे आवश्यक आहेत?
उत्तर: दुरुस्तीच्या प्रकारानुसार कागदपत्रे बदलतात. साधारणपणे, आधार कार्ड, पॅन कार्ड, पासपोर्ट, ड्रायव्हिंग लायसन्स, किंवा शाळेचा दाखला (जन्मतारीख दुरुस्तीसाठी) आवश्यक असतो. सर्व कागदपत्रे सेल्फ-अटेस्टेड आणि स्पष्ट स्कॅन केलेली असावी लागतात .
४. वयाच्या पुराव्यासाठी कोणते नियम लागू आहेत?
उत्तर: निवडणूक आयोगाच्या नियमांनुसार, वयाचा पुरावा (उदा. जन्म प्रमाणपत्र, शालेय गुणपत्रिका) केवळ १८ ते २१ वर्षे वयोगटातील अर्जदारांसाठी अनिवार्य आहे. तुमचे वय २१ वर्षांपेक्षा जास्त असल्यास, तुम्हाला वयाच्या पुराव्याऐवजी घोषणापत्र (Declaration) सादर करण्याची परवानगी आहे .
५. वोटर आयडी दुरुस्तीसाठी किती शुल्क लागते?
उत्तर: मतदार यादीतील नोंदी दुरुस्त करण्यासाठी (Form 8 द्वारे) कोणतेही शुल्क लागत नाही; ही प्रक्रिया मोफत आहे . तथापि, दुरुस्ती झाल्यावर नवीन प्लास्टिक EPIC कार्ड (Replacement EPIC) मिळवण्यासाठी तुम्हाला २५/- रुपये नाममात्र शुल्क भरावे लागू शकते .
६. अर्ज सबमिट केल्यानंतर किती दिवसांत दुरुस्ती होते?
उत्तर: ऑनलाईन अर्ज सबमिट केल्यानंतर, पडताळणी प्रक्रियेला साधारणपणे २ ते ३ आठवड्यांचा (2-3 weeks) कालावधी लागतो. पडताळणी पूर्ण झाल्यावर, ERO द्वारे दुरुस्ती मंजूर केली जाते .
७. मी माझ्या अर्जाची स्थिती (Status) कशी तपासू शकतो?
उत्तर: अर्ज सबमिट करताना तुम्हाला मिळालेला रेफरन्स आयडी (Reference ID) वापरून तुम्ही NVSP पोर्टलवर किंवा Voter Helpline App मध्ये ‘Track Application Status’ विभागात तुमच्या अर्जाची सद्यस्थिती तपासू शकता .
८. जर अर्ज नामंजूर (Rejected) झाला तर काय करावे?
उत्तर: अर्ज नामंजूर झाल्यास (Rejected), तुम्हाला Electoral Registration Officer (ERO) कडून नामंजुरीचे सविस्तर कारण कळवले जाते . ते कारण दुरुस्त करून, योग्य कागदपत्रांसह तुम्ही पुन्हा अर्ज करू शकता.
९. जर मतदार ओळखपत्रात पत्त्याची दुरुस्ती करायची असेल आणि नवीन मतदारसंघात राहायला गेलो असेल, तर फॉर्म ८ वापरावा की फॉर्म ६?
उत्तर: तुम्ही त्याच मतदारसंघात पत्ता बदलत असाल किंवा नवीन मतदारसंघात शिफ्ट होत असाल, तरीही निवासस्थान बदलण्यासाठी (Shifting of Residence) फॉर्म ८ चा पर्याय निवडावा लागतो. या प्रक्रियेत तुमच्या जुन्या पत्त्यावरील नोंद डिलीट करून नवीन पत्त्यावर नोंदणी होते.
१०. दुरुस्तीनंतर मला नवीन प्लास्टिक कार्ड (EPIC) मिळेल का?
उत्तर: होय, नोंदीमध्ये दुरुस्ती मंजूर झाल्यावर, तुम्हाला नवीन तपशीलांसह नवीन EPIC कार्ड जारी केले जाते. हे कार्ड मिळवताना तुम्हाला जुने कार्ड ERO कडे परत करावे लागते. काही ठिकाणी या नवीन कार्डासाठी नाममात्र शुल्क भरावे लागते .
#VoterIDCorrection #मतदारओळखपत्र #Form8 #OnlineCorrection #NVSP #मतदान #EPICCard #MahitiInMarathi
=======================================================================================================
माहिती In मराठी:
आमच्यासोबत कनेक्ट व्हा!
🌸 आर्थिक माहिती आणि महत्त्वाच्या अपडेट्ससाठी आम्हाला फॉलो करा:
| प्लॅटफॉर्म | लिंक |
| 🌐 Website | https://www.mahitiinmarathi.in |
| 💬 WhatsApp Channel | https://whatsapp.com/channel/0029Val2tuCJuyAB49GXhp14 |
| https://www.facebook.com/mahitiinmarathi | |
| https://www.instagram.com/mahitiinm | |
| 🧵 Threads | https://www.threads.net/@mahitiinm |
| 📢 Telegram | https://t.me/+8748TkxWbp85YzVl |
| mahitiinm@gmail.com |
टॅग्स: #माहितीInमराठी #MahitiInMarathi #FollowUs #SocialMedia #MarathiNews #StayUpdated









