शेत जमीन खरेदी करताना खालील कागदपत्रांची माहिती घेणे आवश्यक आहे:
7/12 उतारा:
हा उतारा जमीन महसूल विभागातून मिळतो. यावर जमीन मालकाचे नाव, जमीन क्षेत्रफळ, जमीन वर्ग, जमीन प्रकार, जमीन मालकी हक्क, कर्ज, गहाणखत, इतर बांधकामे फेरफार तसेच पीक पाणी उतारे इत्यादींची माहिती असते ती तपासून पहा.
फेरफार पत्रे:-
या पत्रांवर जमीन मालकाची नावे, जमीन क्षेत्रफळ, जमीन वर्ग, जमीन प्रकार, जमीन मालकी हक्क, कर्ज, गहाणखत, इतर बांधकामे इत्यादींची माहिती असते.
खरेदीखत:-
हे खरेदीखत जमीन विकणारा आणि खरेदीदार यांच्यामध्ये केल्या जाणार्या कराराचे दस्तऐवज असते. यामध्ये जमीन मालकाचे नाव, जमीन क्षेत्रफळ, जमीन वर्ग, जमीन प्रकार, जमीन मालकी हक्क, खरेदी किंमत, खरेदीची तारीख, इतर बांधकामे इत्यादींची माहिती असते. खरेदी खत झाल्यावर आवर्जून त्याची नोंद तलाठी कार्यालयात जाऊन करून घ्या..फक्त खरेदी खत झाले म्हणजे जमीन तुमची झाली असे होत नाही तर त्याची नोंद करून ७/१२ अपडेट करून घेणे तितकेच महत्त्वाचे आहे.
नवीनतम जमीन नकाशे:-
या नकाशांवर जमीन क्षेत्रफळ, जमीन वर्ग, जमीन प्रकार, जमीन मालकी हक्क, इतर बांधकामे इत्यादींची माहिती असते.
जमानी कर्जे:-
जमीन विकणाऱ्या व्यक्तीवर कोणतीही जमिनीवरील कर्जे असतील तर त्याची माहिती घ्यावी.
जमिनीवर असलेले कर्जे आणि गहाणखते:-
जमीन विकणाऱ्या व्यक्तीने कोणत्याही व्यक्तीच्या किंवा संस्थेच्या नावावर जमिनीवर गहाणखत केले असेल तर त्याची माहिती घ्यावी.
जमानी इतर बांधकामे:-
जमीन विकणाऱ्या व्यक्तीने जमीनवर कोणत्याही प्रकारची बांधकामे केली असतील तर त्याची माहिती घ्यावी.
गट नकाशा, रस्ता नकाशा, गट एकत्रीकरण, सर्व सातबारा, फेरफआर नोंदी, खासरा पत्रक वैगेरे दस्त चेक करून घ्या.
जमिनीचा उपयोग:-
शेत जमीन विकत घेताना त्या जमिनीचा उपयोग काय आहे हे पाहणे आवश्यक आहे. जर तुम्ही शेतीसाठी जमीन विकत घेत असाल तर त्या जमिनीचा आकार, जमिनीचा प्रकार, जमिनीची गुणवत्ता, जमिनीवर असलेली पिके इत्यादी गोष्टींचा विचार करणे आवश्यक आहे.
जमिनीचा बाजार मूल्य:-
शेत जमीन खरेदी करताना त्या जमिनीचा बाजार मूल्य पाहणे आवश्यक आहे. बाजार मूल्यापेक्षा जास्त किमतीला जमीन खरेदी करणे टाळावे.
जमिनीचे स्थान:-
शेत जमीन खरेदी करताना त्या जमिनीचे स्थान पाहणे आवश्यक आहे. जमिनीचे स्थान चांगले असेल तर त्या जमिनीचे मूल्य जास्त असते.
जमिनीचा भूखंड नकाशा:-
जमीन खरेदी करताना जमीनचा भूखंड नकाशा तपासणे आवश्यक आहे. या नकाशात जमीन कोणत्या गावात, कोणत्या तालुक्यातील, कोणत्या जिल्ह्यातील आहे याची माहिती असते.
जमिनीची योग्य किंमत:-
शेत जमीन खरेदी करताना जमीनची योग्य किंमत निश्चित करणे आवश्यक आहे. यासाठी तुम्ही स्थानिक बाजारपेठेतील इतर शेत जमिनीच्या किमतींची माहिती घेऊ शकता.
जमिनीवर कोणताही वाद आहे का:-
शेत जमीन खरेदी करताना जमीनवर कोणताही वाद आहे का याची माहिती घेणे आवश्यक आहे. जर जमीनवर वाद असेल तर तो खरेदीदाराला भविष्यात त्रास देऊ शकतो.
प्रथम वर्ग तलाठीचा अहवाल:-
प्रथम वर्ग तलाठीचा अहवाल हा जमीन मालकीचा तपास अहवाल असतो. या अहवालामध्ये जमीन मालकाचे नाव, जमीन क्षेत्रफळ, जमीन प्रकार, जमीन मालकीचे हक्क, जमीनवर कोणतेही कर्ज किंवा इतर बोजा आहे का याची माहिती असते.
शेत जमीन खरेदी करताना वरील सर्व गोष्टींचा विचार करावा व शक्य असल्यास इतर मुद्दे हि तपासून पहावेत म्हणजे तुमची फसवणूक होण्याची शक्यता कमी होते.