RBI चा मोठा निर्णय: UPI च्या सुविधांमध्ये महत्त्वाचा बदल; ग्राहकांना काय होणार फायदा?

भारतीय रिझर्व्ह बँकेने महत्त्वाचा निर्णय घेतला आहे. आता यूपीआय पेमेंट केवायसी प्रीपेड पेमेंट इन्स्ट्रुमेंट्सद्वारेदेखील केले जावू शकते. PPI मध्ये डिजिटल वॉलेटचा समावेश होतो. पीपीआयद्वारे फोन पे, पेटीएम आणि गुगल पे वापरले जाते.

ही सुविधा थर्ड पार्टी अॅपद्वारे उपलब्ध आहे.

आता तुम्हाला थर्ड पार्टी अॅपवरुन पेमेंट करता येणार आहे. याआधी यूपीआय पेमेंट फक्त बँक खात्यातून करता येत होते. PPI द्वारे पेमेंट करण्यासाठी पीपीआयने जारी कलेले अॅप वापरावे लागतात. मात्र, आता नियम बदलणार आहे. डिजिटल वॉलेट युजर्संना पीपीआयवर अवलंबून राहावे लागणार आहे.

आता युजर्स कोणत्याही थर्ड पार्टी अॅपवरुन UPIद्वारे वॉलेटमधून पेमेंट करु शकतात. रिझर्व्ह बँकेने २७ डिसेंबर रोजी अधिसूचना जारी केली आहे.ही सुविधा गिफ्ट कार्ड, मेट्रो कार्ड आणि डिजिटल वॉलेट धारकांना सुविधा उपलब्ध होणार आहे.

रिझर्व्ह बँकेने दिलेल्या माहितीनुसार, यासाठी ग्राहकांना PPI हा UPI शी लिंक करावा लागेल. UPI पेमेंटची पडताळणी ही पीपीआय क्रेडिंशियलसह केली जाईल. त्यामुळे यूपीआय व्यव्हारांना मान्यता दिली जाईल.

PPI म्हणजे काय?

PPI म्हणजे प्रीपेड पेमेंट इन्स्ट्रुमेंट्स. यात फोनपे, पेटीएम आणि गुगलपेचा समावेश आहे. पीपीआय जारीकर्त्याने ग्राहकाचा पीपीआय हा यूपीआय हँडलशी जोडला पाहिजे. यामुळे तुम्हाला यूपीआय पेमेंट करता येईल.त्यामुळे तुम्ही KYC केल्यानंतर कोणत्याही अॅपवरुन पेमेंट करु शकतात. म्हणजेच जर कुम्हाला गुगल पेवरुन पेमेंट करायचे असेल तर तुम्ही फोन पे वॉलेट वापरुन थेट गुगल पे अॅपद्वारे पेमेंट करु शकतात.

भारतीय रिझर्व्ह बँकेने (RBI) डिजिटल पेमेंट प्रणालीत मोठा बदल घडवून आणला आहे. यामध्ये UPI (Unified Payments Interface) संबंधित नवीन सुविधा जोडण्यात आल्या आहेत, ज्यामुळे लाखो ग्राहकांना आर्थिक व्यवहार करणे आणखीन सोपे होणार आहे. या निर्णयाने डिजिटल इंडिया अभियानाला नवी चालना मिळणार असून, ग्राहकांना अनेक फायदे होणार आहेत. चला तर, जाणून घेऊया या निर्णयाचे तपशील आणि त्याचे फायदे.

UPI च्या सुविधांमध्ये नेमका काय बदल केला?

RBI ने UPI च्या माध्यमातून आता क्रेडिट लाईन फिचर लागू करण्याचा निर्णय घेतला आहे. या सुविधेमुळे आता बँका किंवा वित्तीय संस्थांकडून मंजूर झालेली क्रेडिट लाईन थेट UPI वर लिंक करता येईल. यापूर्वी UPI फक्त बचत खात्याशी (Savings Account) किंवा चालू खात्याशी (Current Account) जोडले जाई; मात्र या नवीन बदलामुळे ग्राहकांना त्यांच्या क्रेडिट सुविधा सुलभपणे वापरता येणार आहेत.

यासोबतच, UPI लाइट सारख्या सूक्ष्म पेमेंटसाठी वापरण्यात येणाऱ्या सुविधांमध्येही सुधारणा करण्यात येणार आहे, ज्यामुळे ग्रामीण आणि शहरी भागातील लहान व्यवहार अधिक सोपे होतील.

ग्राहकांना होणारे फायदे

1. तत्काळ क्रेडिट वापरण्याची सुविधा

या नव्या क्रेडिट लाईन फिचरमुळे ग्राहकांना तात्काळ कर्ज वापरण्याची सुविधा मिळणार आहे. एखाद्या वित्तीय संस्थेने दिलेली क्रेडिट लाइन थेट UPI ID सोबत जोडली जाईल, त्यामुळे व्यवहार करताना कमी वेळेत आणि कागदपत्रांशिवाय कर्ज मिळवता येईल.

2. लहान आर्थिक गरजांसाठी सोपी प्रक्रिया

ग्राहकांना कमी रकमेच्या कर्जासाठी वेगळ्या प्रक्रियेत अडकावे लागणार नाही. या निर्णयामुळे लहान व्यावसायिक, विद्यार्थी, आणि सामान्य ग्राहकांना खूपच फायदा होईल.

3. ग्रामीण भागात डिजिटल व्यवहारांची वाढ

UPI लाइटमुळे कमी रकमेचे व्यवहार करता येतील, ज्यामुळे ग्रामीण भागातील नागरिकांना रोख व्यवहारांवर अवलंबून राहावे लागणार नाही. ही सुविधा इंटरनेटशिवायही काम करेल, ज्यामुळे जास्तीत जास्त लोक डिजिटल पेमेंटकडे वळतील.

4. अधिक सुरक्षितता आणि सोय

नवीन बदलांमुळे UPI व्यवहारांमध्ये अधिक सुरक्षा उपाय आणि सोपे इंटरफेस उपलब्ध होणार आहेत. यामुळे ग्राहकांचा डिजिटल पेमेंटवर विश्वास वाढेल.

डिजिटल अर्थव्यवस्थेसाठी महत्त्वाचा टप्पा

RBI चा हा निर्णय डिजिटल अर्थव्यवस्थेला बळकट करणारा आहे. UPI च्या माध्यमातून क्रेडिट लाईन उपलब्ध करून देणे ही जगभरातील एक आगळीवेगळी सुविधा ठरेल. यामुळे फक्त ग्राहकच नव्हे, तर बँकिंग क्षेत्रालाही फायदा होईल. डिजिटल व्यवहार अधिक वेगाने वाढतील आणि कर्ज देणाऱ्या वित्तीय संस्थांना नव्या ग्राहकांपर्यंत पोहोचणे सोपे होईल.

नवीन सुविधांचा लाभ कसा घ्यावा?

ग्राहकांनी UPI ऍप अपडेट करून त्यात नवीन पर्याय तपासावा. क्रेडिट लाईन सुविधेसाठी बँकेकडून मंजुरी मिळवून ती UPI ID सोबत लिंक केली जाऊ शकते. तसेच, लहान व्यवहारांसाठी UPI लाइटचा वापर सुरू करता येईल.

शेवटी एक विचार

RBI चा हा निर्णय भारताच्या डिजिटल क्रांतीसाठी मोलाचा ठरेल. ग्राहकांना व्यवहार करताना अधिक स्वायत्तता, सोय, आणि वेग मिळेल. UPI च्या माध्यमातून वित्तीय व्यवहारांना मिळालेला हा नवा आयाम भारताला डिजिटल आर्थिक महासत्ता बनवण्याच्या दिशेने एक पाऊल पुढे नेईल.