Ration Card Update Maharashtra(शिधापत्रिका अपडेट महाराष्ट्र) नाव, पत्ता बदल संपूर्ण प्रक्रिया, फॉर्म आणि कागदपत्रे
महाराष्ट्रातील शिधापत्रिका (Ration Card) नाव वाढवणे, कमी करणे, किंवा पत्ता बदलण्याची संपूर्ण ऑनलाईन व ऑफलाईन प्रक्रिया. आवश्यक कागदपत्रे, फॉर्म (Form 8, 9, 14) आणि RCMS स्थिती तपासा. सोप्या भाषेत माहिती
हा अहवाल महाराष्ट्रातील शिधापत्रिका (Ration Card) अद्ययावत करण्याच्या प्रक्रियेवर आधारित आहे. शिधापत्रिकेत नाव वाढवणे, कमी करणे, पत्त्यात बदल करणे किंवा इतर दुरुस्त्या करण्याच्या कायदेशीर आणि प्रशासकीय बाबींचा यात सखोल अभ्यास करण्यात आला आहे. सर्वसामान्यांना सोप्या भाषेत माहिती उपलब्ध व्हावी, यासाठी सरकारी नियमांनुसार आणि अधिकृत पोर्टलवरील (RCMS, MahaOnline) माहितीनुसार हा संपूर्ण लेख तयार करण्यात आला आहे.
शिधापत्रिका अपडेट महाराष्ट्र: नाव वाढवणे, कमी करणे, पत्ता बदलणे – संपूर्ण गाईड
नमस्कार मित्रांनो!
शिधापत्रिका (Ration Card) म्हणजे केवळ स्वस्त दरात धान्य मिळवण्याचे माध्यम नाही, तर ते आपल्या कुटुंबाच्या ओळखीचा आणि महाराष्ट्रातील नागरिक असल्याचा एक अत्यंत महत्त्वाचा सरकारी पुरावा आहे. अनेकदा नवीन बाळ जन्माला आले, कुटुंबातील सदस्याचा विवाह झाला किंवा एखाद्या सदस्याचे दुःखद निधन झाले, तर रेशन कार्डमध्ये तातडीने बदल करणे गरजेचे असते.
तुम्ही विचार करत असाल की, सरकारी काम म्हणजे किचकट प्रक्रिया आणि लांबलचक रांगा! पण तसे नाही. महाराष्ट्र शासनाने अन्न, नागरी पुरवठा आणि ग्राहक संरक्षण विभागामार्फत (MahaFood) ही प्रक्रिया बरीच सोपी केली आहे. आज आपण याच ‘शिधापत्रिका अपडेट’ (Ration Card Update Maharashtra) च्या संपूर्ण ऑनलाईन आणि ऑफलाईन प्रक्रियेबद्दल सोप्या भाषेत माहिती घेणार आहोत.
हा लेख वाचल्यानंतर, तुम्हाला कोणत्या बदलासाठी कोणता फॉर्म वापरावा (Form 8, 9, 14), कोणते कागदपत्रे लागतील आणि तुमच्या अर्जाला किती वेळ लागेल, याची स्पष्ट कल्पना येईल.
१. शिधापत्रिका अपडेट करणे का महत्त्वाचे आहे? (Importance of Ration Card Update)
सरकारी लाभ घेण्यासाठी शिधापत्रिका अपडेट ठेवणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे, कारण शिधापत्रिका हे केवळ अन्नसुरक्षेचे साधन नसून ते अनेक सरकारी योजनांसाठी ओळखीचा आणि पत्त्याचा आधारभूत पुरावा म्हणून वापरले जाते.
अन्नसुरक्षा कायद्याचे पालन (NFSA Compliance)
भारतामध्ये अन्नसुरक्षा कायदा (National Food Security Act – NFSA), २०१३ लागू झाल्यानंतर, सरकारने लाभार्थ्यांची नेमकी संख्या निश्चित केली आहे. महाराष्ट्रात NFSA अंतर्गत प्राधान्य कुटुंब (PHH) आणि अंत्योदय अन्न योजना (AAY) कार्डधारकांना अत्यंत अनुदानित दरात धान्य मिळते.
कुटुंबात जन्माला आलेल्या नव्या सदस्याचे नाव वाढवणे किंवा निधन झालेल्या व्यक्तीचे नाव कमी करणे हा NFSA नियमांचे पालन करण्याचा भाग आहे. सरकार वेळोवेळी अपात्र/बनावट/दुबार शिधापत्रिकाधारकांना वगळते. जर तुम्ही कुटुंबाच्या रचनेत झालेले बदल त्वरित कळवले नाहीत, तर भविष्यात तुमचे कार्ड रद्द होऊ शकते किंवा तुम्हाला सरकारी लाभांपासून वंचित राहावे लागू शकते.
शिवाय, सर्व सेवा ऑनलाईन (Digital) झाल्यामुळे, शिधापत्रिकेतील मुख्य सदस्याचे आधार कार्ड मोबाइल नंबरशी जोडलेले असणे अनिवार्य आहे, जेणेकरून OTP आधारित पडताळणी करता येईल. या डिजिटल प्रक्रियेमुळेच अपडेट करणे अधिक महत्त्वाचे झाले आहे.
२. महाराष्ट्रातील शिधापत्रिकांचे प्रकार आणि पात्रता बदल (Card Types and Eligibility)
महाराष्ट्रामध्ये शिधापत्रिकांचे वेगवेगळे रंग आणि प्रकार आहेत, जे कुटुंबाच्या वार्षिक उत्पन्नावर आणि पात्रतेवर आधारित आहेत. शिधापत्रिका अपडेट करण्याची आवश्यकता अनेकदा कुटुंबाची आर्थिक स्थिती बदलल्यामुळे येते.
महाराष्ट्रातील मुख्य शिधापत्रिका प्रकार
- अंत्योदय अन्न योजना (AAY) कार्ड: हे कार्ड सर्वात गरीब कुटुंबांसाठी (उदा. निराधार, विधवा, वृद्ध, आदिम जमाती) दिले जाते.
- प्राधान्य कुटुंब (PHH) कार्ड: NFSA अंतर्गत येणारी ही कुटुंबे आहेत, ज्यांचे वार्षिक उत्पन्न ५९,०००/- पर्यंत आहे.
- बिगर-प्राधान्य कुटुंब (NPH) / केशरी शिधापत्रिका: ज्या कुटुंबांचे वार्षिक उत्पन्न १५,०००/- ते १ लाख दरम्यान आहे, त्यांना केशरी (Orange) शिधापत्रिका दिली जाते.
- पांढरी शिधापत्रिका (White Ration Card): ज्या कुटुंबांचे एकत्रित वार्षिक उत्पन्न १ लाख किंवा त्याहून अधिक आहे, किंवा कुटुंबातील कोणत्याही सदस्याकडे चारचाकी यांत्रिक वाहन आहे (टॅक्सी चालक वगळता), किंवा ४ हेक्टरहून अधिक बागायती जमीन आहे, त्यांना पांढरे कार्ड मिळते.
कुटुंबाचे उत्पन्न १ लाखांपेक्षा जास्त झाल्यावर किंवा चारचाकी वाहन खरेदी केल्यास, कार्डाचा प्रकार बदलणे (उदा. केशरीवरून पांढरे करणे) अनिवार्य आहे. हा बदल न केल्यास, सरकारी नियमांचे उल्लंघन होऊ शकते. शिधापत्रिका अपडेट प्रक्रिया ही नागरिकांसाठी आवश्यक असलेली प्रक्रिया नसून, ही एक कायदेशीर जबाबदारी आहे जी त्यांना भविष्यात कोणतीही कायदेशीर समस्या टाळण्यासाठी पूर्ण करणे गरजेचे आहे.
३. शिधापत्रिका अपडेट करण्याची ऑनलाईन प्रक्रिया (Online Update Procedure)
महाराष्ट्र शासनाने शिधापत्रिका व्यवस्थापनासाठी विविध ऑनलाईन पोर्टल उपलब्ध केले आहेत. तुम्ही ‘आपले सरकार’ (Aaple Sarkar) पोर्टल किंवा अन्न विभागाच्या RCMS (Ration Card Management System) पोर्टलचा वापर करू शकता.
ऑनलाईन अर्ज करण्याची सामान्य चरणे:
पायरी १: अधिकृत पोर्टलवर जाणे
अन्न, नागरी पुरवठा आणि ग्राहक संरक्षण विभागाच्या अधिकृत वेबसाइटवर (mahafood.gov.in) जा. येथून RCMS पोर्टल किंवा ‘आपले सरकार’ महाऑनलाईन पोर्टलवर जा.
पायरी २: नोंदणी आणि लॉगिन
तुम्ही नवीन वापरकर्ता असल्यास, प्रथम स्वतःची नोंदणी करा. अनेक सरकारी सेवांसाठी आधार-आधारित OTP प्रमाणीकरण (Authentication) वापरले जाते. लक्षात ठेवा, मुख्य कुटुंब प्रमुखाचे (HoF) आधार कार्ड मोबाइल नंबरशी जोडलेले असणे आवश्यक आहे.
पायरी ३: योग्य सेवा निवडणे
पोर्टलवर ‘अन्न, नागरी पुरवठा आणि ग्राहक संरक्षण विभाग’ निवडा. यानंतर, तुम्हाला करायच्या असलेल्या बदलावर आधारित सेवा निवडा:
- Correction of name in Ration card (नावात दुरुस्ती)
- Inclusion of names in ration card (नाव वाढवणे)
- Removal of name in ration Card (नाव कमी करणे)
- Change of Address in Ration card (पत्त्यात बदल).
पायरी ४: फॉर्म भरणे आणि कागदपत्रे अपलोड करणे
संबंधित ऑनलाइन फॉर्म काळजीपूर्वक भरा. अर्ज क्रमांक (RC Number) आणि कुटुंब प्रमुखाचे तपशील भरा. आवश्यक असलेली कागदपत्रे स्कॅन करून पोर्टलवर अपलोड करा.
पायरी ५: अर्ज सादर करणे
फॉर्म भरल्यानंतर आणि आवश्यक फी (कोर्ट फी स्टॅम्पसह २/-) भरल्यानंतर अर्ज सबमिट करा. तुम्हाला अर्ज क्रमांक मिळेल, तो पुढील संदर्भासाठी नोंदवून ठेवा.
४. शिधापत्रिका अपडेटचे मुख्य प्रकार: तपशीलवार प्रक्रिया, फॉर्म आणि कालावधी
प्रत्येक प्रकारच्या बदलासाठी अर्ज करण्याची पद्धत आणि लागणारी कागदपत्रे वेगवेगळी आहेत. प्रशासनाने यासाठी विशिष्ट फॉर्म क्रमांक (Form Number) निश्चित केले आहेत.
४.१ कुटुंबातील सदस्याचे नाव वाढवणे (Name Addition / Increase in Units)
शिधापत्रिकेत नाव वाढवण्याची प्रक्रिया (Form 8) प्रामुख्याने दोन कारणांसाठी वापरली जाते: नवजात बालक किंवा नवीन सून (विवाहित सदस्य) यांचा समावेश करण्यासाठी.
| तपशील | माहिती |
| आवश्यक फॉर्म | फॉर्म ८ (Form 8): Increase in the units (Name Addition) |
| प्रक्रियेचा कालावधी | ३ ते ३० दिवस (Door Visit आवश्यक असल्यास ३० दिवस) |
नाव वाढवण्यासाठी आवश्यक कागदपत्रे (उदाहरणे):
- नवजात बालक: बाळाचे जन्म प्रमाणपत्र (Birth Certificate).
- विवाहित सदस्य: विवाह नोंदणी प्रमाणपत्र (Marriage Certificate), पूर्वीच्या शिधापत्रिकेचे समर्पण प्रमाणपत्र (Surrender Certificate) (कारण एका व्यक्तीला दोन शिधापत्रिकांवर लाभ घेता येत नाही).
- नवीन सदस्याचे आधार कार्ड आणि पासपोर्ट आकाराचा फोटो.
- कुटुंब प्रमुखाचे घोषणापत्र (Affidavit).
प्रशासकीय दृष्टिकोन: नाव वाढवण्याच्या प्रक्रियेला ३० दिवसांपर्यंत वेळ लागू शकतो, कारण यात संबंधित अधिकारी ‘डोअर व्हिजिट’ (Door Visit) करून नवीन सदस्य त्याच पत्त्यावर राहत असल्याची भौतिक पडताळणी करतात. ही पडताळणी अत्यंत महत्त्वाची आहे, कारण याच्यामुळे डुप्लिकेट शिधापत्रिका तयार होण्यापासून संरक्षण मिळते.
४.२ कुटुंबातील सदस्याचे नाव कमी करणे (Name Deletion / Decrease in Units)
सदस्य कुटुंबापासून वेगळा झाल्यावर (विवाहानंतर स्थलांतर, स्थलांतर) किंवा सदस्याचे निधन झाल्यास नाव कमी करणे (Form 9) आवश्यक आहे.
| तपशील | माहिती |
| आवश्यक फॉर्म | फॉर्म ९ (Form 9): Decrease in the units (Name Deletion) |
| प्रक्रियेचा कालावधी | ३ कामाचे दिवस (सर्वात जलद प्रक्रिया) |
नाव कमी करण्यासाठी आवश्यक कागदपत्रे:
- निधन: मृत्यू प्रमाणपत्र (Death Certificate).
- विवाह/स्थलांतर: नवीन शिधापत्रिकेसाठी अर्ज करताना जारी केलेले समर्पण प्रमाणपत्र (Surrender Certificate).
प्रशासकीय दृष्टिकोन: नाव कमी करण्याची प्रक्रिया (३ दिवस) ही नाव वाढवण्याच्या प्रक्रियेपेक्षा (३० दिवस) खूप जलद आहे. याचे कारण असे की, नाव कमी करण्यासाठी केवळ एका कागदपत्राची (मृत्यू/सरेंडर प्रमाणपत्र) पडताळणी करणे पुरेसे असते, तर नाव वाढवण्यासाठी सदस्य दुसऱ्या कोणत्याही शिधापत्रिकेत समाविष्ट नाही याची खात्री करावी लागते.
४.३ नावात किंवा इतर माहितीत दुरुस्ती (Name Correction / Change)
नाव लिहिताना झालेल्या चुका (Spelling Mistakes), जन्मतारीख किंवा इतर किरकोळ माहिती दुरुस्त करण्यासाठी ही सेवा वापरली जाते.
| तपशील | माहिती |
| आवश्यक फॉर्म | फॉर्म १४ (Form 14): Change in the ration card (Other than Name addition) |
| प्रक्रियेचा कालावधी | ३ दिवस |
आवश्यक कागदपत्रे:
- चुकीचा तपशील असलेली जुनी शिधापत्रिका.
- दुरुस्त माहिती दर्शवणारे अधिकृत कागदपत्र (उदा. आधार कार्ड, पॅन कार्ड, पासपोर्ट).
- नावातील दुरुस्तीसाठी प्रतिज्ञापत्र (Affidavit) आवश्यक असू शकते.
४.४ पत्त्यात बदल करणे (Change of Address)
महाराष्ट्रातील एका शहरातून किंवा परिमंडळातून दुसऱ्या ठिकाणी स्थलांतर केल्यास पत्त्यात बदल करणे आवश्यक आहे.
| तपशील | माहिती |
| आवश्यक फॉर्म | फॉर्म १४ (Form 14): Change of Address in Ration Card |
| प्रक्रियेचा कालावधी | ३० दिवस |
आवश्यक कागदपत्रे:
- नवीन पत्त्याचा पुरावा (उदा. मागील तीन महिन्यांचे वीज बिल, पाणी बिल, मालमत्ता कर पावती, किंवा नोंदणीकृत भाडे करार).
- जुनी शिधापत्रिका आणि स्थलांतराचे प्रमाणपत्र (आवश्यक असल्यास).
५. कागदपत्रे आणि अर्ज जमा करण्याची चेकलिस्ट (Document Checklist)
शिधापत्रिका अपडेट करताना अर्जदाराने ओळख, पत्ता आणि उत्पन्नाचे पुरावे सादर करणे अनिवार्य आहे. खालील सारणीत महत्त्वाच्या कागदपत्रांची यादी दिली आहे:
Table I: शिधापत्रिका अपडेट सेवांसाठी आवश्यक कागदपत्रे
| कागदपत्रांचा प्रकार (Document Type) | नाव वाढवणे (Form 8) | नाव कमी करणे (Form 9) | दुरुस्ती/पत्ता बदल (Form 14) |
| जुनी शिधापत्रिका (Original RC) | आवश्यक | आवश्यक | आवश्यक |
| ओळख/पत्ता पुरावा (Aadhaar/Voter ID/Bill) | आवश्यक (सर्वांचे) | आवश्यक (HoF चे) | आवश्यक (सर्वांचे) |
| उत्पन्न पुरावा (Income Proof) | – | – | – |
| नवीन सदस्याचा पुरावा (Birth/Marriage/Transfer Cert.) | आवश्यक | आवश्यक (मृत्यू/सरेंडर प्रमाणपत्र) | आवश्यक (Affidavit/Proof) |
| न्यायालयीन शुल्क स्टॅम्प (Court Fee Stamp) | आवश्यक (२/-) | आवश्यक (२/-) | आवश्यक (२/-) |
| स्थलांतर प्रमाणपत्र/NOC | (विवाह/स्थलांतर असल्यास) | (विवाह/स्थलांतर असल्यास) | (पत्त्यात बदल असल्यास) |
काही ऑनलाईन अर्ज प्रक्रिया पूर्ण झाल्यावर, अर्जदाराला फॉर्म डाउनलोड करून, त्यावर २/- चा कोर्ट फी स्टॅम्प लावून, संबंधित कागदपत्रांसह स्थानिक शिधावाटप कार्यालयात जमा करावा लागतो. या ऑफलाइन जमा करण्याच्या प्रक्रियेमुळे अर्ज अधिकृतपणे नोंदवला जातो.
६. अर्जाची स्थिती तपासणे आणि ई-शिधापत्रिका (Status Check and E-Ration Card)
तुम्ही तुमचा अर्ज सादर केल्यानंतर, तुमच्या अर्जाची स्थिती (Status) नियमितपणे तपासणे आवश्यक आहे.
अर्जाची स्थिती कशी तपासावी?
तुम्ही ‘आपले सरकार महाऑनलाईन’ पोर्टलवर 11 किंवा थेट RCMS MahaFood पोर्टलवर तुमच्या अर्ज क्रमांकाचा वापर करून स्थिती तपासू शकता. यासाठी ‘ट्रॅक ॲप्लिकेशन’ (Track Application) नावाचा विभाग वापरावा लागतो.
महत्त्वाचे: आधार-आधारित पडताळणी (Aadhaar-Based Verification)
आजकाल, अर्जदारांना DBT (Direct Benefit Transfer) पोर्टलद्वारे किंवा RCMS प्रणालीद्वारे अनेक सेवांसाठी आधार प्रमाणीकरण करणे आवश्यक आहे. यामुळे, तुमचा अर्ज यशस्वीरित्या सादर झाल्यावर, पुढील कार्यवाहीसाठी तुमचा अर्ज क्रमांक वापरून स्थिती तपासण्याची सोय उपलब्ध आहे.
ई-शिधापत्रिका (E-Ration Card)
महाराष्ट्र शासनाने २०२३ पासून शिधापत्रिकाधारकांना ई-शिधापत्रिका (E-Ration Card) देण्यास सुरुवात केली आहे. यात AAY, PHH आणि NPH कार्डधारकांचा समावेश आहे. आता वितरक कार्यालयातून भौतिक कार्डाऐवजी इलेक्ट्रॉनिक कार्ड जारी केले जात आहे. यामुळे शिधापत्रिका हरवल्यास किंवा खराब झाल्यास, डुप्लिकेट कार्डसाठी (Form 15) अर्ज करण्याची प्रक्रिया देखील सोपी झाली आहे.
तातडीच्या सेवांसाठी लागणारा कालावधी (Official Timelines)
सरकारी सेवांचा निश्चित कालावधी (Time Limit) असणे आवश्यक आहे, जेणेकरून नागरिकांना वेळेवर सेवा मिळेल. खालील सारणीत मुख्य अपडेट सेवांसाठी निश्चित केलेला कालावधी दर्शविला आहे:
Table II: शिधापत्रिका अपडेट सेवांसाठी लागणारा कालावधी आणि फॉर्म
| सेवा (Service) | फॉर्म क्रमांक (Form No.) | निश्चित कालावधी (Official Timeline) | प्रक्रियेचा महत्त्वाचा भाग |
| नवीन शिधापत्रिका (New RC) | Form 1 | ३० दिवस | उत्पन्नाची/पत्याची पडताळणी |
| नावात दुरुस्ती (Name Correction) | Form 14 | ३ दिवस | अंतर्गत प्रशासकीय बदल |
| नाव वाढवणे (Name Addition) | Form 8 | ३ ते ३० दिवस | ‘Door Visit’ आवश्यक असल्यास जास्त वेळ |
| नाव कमी करणे (Name Deletion) | Form 9 | ३ कामाचे दिवस | कागदपत्रांवर आधारित जलद प्रक्रिया |
| पत्त्यात बदल (Change of Address) | Form 14 | ३० दिवस | नवीन पत्त्याची पडताळणी आवश्यक |
| डुप्लिकेट RC (Duplicate RC) | Form 15 | ३० दिवस किंवा ६ कामाचे दिवस | हरवल्यास किंवा खराब झाल्यास |
महत्त्वाचा मुद्दा: नाव वाढवण्याच्या (Form 8) आणि पत्त्यात बदल करण्याच्या (Form 14) प्रक्रियेला ३० दिवस लागतात, कारण प्रशासनाला संबंधित अधिकाऱ्यामार्फत भौतिक पडताळणी (physical verification) करावी लागते. यामुळे, अर्जदारांनी अर्ज केल्यानंतर लगेचच कार्ड अपडेट होईल अशी अपेक्षा न ठेवता, अधिकृत वेळेची मर्यादा लक्षात घेणे आवश्यक आहे. नाव कमी करण्याची (Form 9) प्रक्रिया मात्र खूप कमी वेळात (फक्त ३ दिवस) पूर्ण होते.
७. निष्कर्ष: शिधापत्रिका अपडेट आणि डिजिटल अनुपालन
शिधापत्रिका अपडेट करणे ही एक सतत चालणारी प्रक्रिया आहे. कुटुंबातील कोणताही मोठा बदल (जन्म, मृत्यू, विवाह, स्थलांतर किंवा आर्थिक स्थितीतील बदल) झाल्यास, त्वरित संबंधित फॉर्म (Form 8, 9, किंवा 14) वापरून अर्ज करणे आवश्यक आहे.
आधुनिक काळात, महाराष्ट्र सरकारने RCMS आणि आपले सरकार पोर्टलद्वारे ऑनलाईन सुविधा उपलब्ध केल्यामुळे, ही प्रक्रिया पूर्वीपेक्षा अधिक पारदर्शक आणि सोपी झाली आहे. फक्त अर्जदाराने आपली सर्व कागदपत्रे, विशेषतः आधार कार्ड आणि मोबाइल नंबर लिंक असल्याची खात्री करून घेणे महत्त्वाचे आहे, जेणेकरून वेळेवर पडताळणी आणि सेवा प्राप्त होईल.
हा संपूर्ण गाईड तुम्हाला तुमच्या शिधापत्रिका अपडेटच्या प्रवासात नक्कीच मदत करेल. सरकारी नियमांनुसार चालून तुम्ही आपले हक्क आणि लाभ प्रभावीपणे मिळवू शकता.
V. वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न (FAQ) आणि स्कीमा कोड (Schema Implementation)
FAQ विभाग वापरकर्त्यांचे सामान्य प्रश्न सोडवतो आणि शोध परिणामांमध्ये रिच स्निपेट्स (Rich Snippets) मिळवण्यास मदत करतो.22
५.१ १० महत्त्वाचे FAQ
Q1: शिधापत्रिका (Ration Card) मध्ये नाव वाढवण्यासाठी कोणता फॉर्म लागतो?
A1: शिधापत्रिकेत नाव वाढवण्यासाठी ‘फॉर्म ८’ (Form 8 – Increase in Units) हा अर्ज लागतो. हा अर्ज आवश्यक कागदपत्रांसह (उदा. जन्म प्रमाणपत्र, विवाह नोंदणी प्रमाणपत्र) आपल्या परिमंडळ अधिकाऱ्याकडे जमा करावा लागतो.
Q2: रेशन कार्डमध्ये पत्ता बदलण्याची प्रक्रिया आणि आवश्यक कागदपत्रे कोणती आहेत?
A2: शिधापत्रिकेतील पत्ता बदलण्यासाठी ‘फॉर्म १४’ (Form 14) वापरावा लागतो. यासाठी नवीन पत्त्याचा पुरावा (उदा. वीज बिल, भाडे पावती) आणि जुनी शिधापत्रिका आवश्यक आहे. प्रक्रियेसाठी ३० दिवसांचा कालावधी लागू शकतो.
Q3: नाव कमी करण्यासाठी (Name Deletion) किती वेळ लागतो?
A3: नाव कमी करण्याची (Form 9) प्रक्रिया सर्वात जलद आहे. अधिकृत वेळेनुसार, यासाठी फक्त ३ कामाचे दिवस लागतात. यासाठी मृत्यू प्रमाणपत्र किंवा स्थलांतर प्रमाणपत्र आवश्यक आहे.
Q4: नवीन शिधापत्रिका (New Ration Card) साठी ऑनलाईन अर्ज कसा करायचा?
A4: तुम्ही ‘aaplesarkar.mahaonline.gov.in’ किंवा ‘rcms.mahafood.gov.in’ या अधिकृत पोर्टलवर नवीन शिधापत्रिकेसाठी अर्ज करू शकता. यासाठी फॉर्म १ (Form 1) वापरावा लागतो आणि प्रक्रियेसाठी ३० दिवस लागतात.
Q5: शिधापत्रिका अपडेट झाल्यावर स्टेटस (Status) ऑनलाईन कुठे तपासायचे?
A5: अर्जाची स्थिती तपासण्यासाठी तुम्ही ‘aaplesarkar.mahaonline.gov.in’ पोर्टलवर किंवा ‘RCMS’ प्रणालीच्या ‘ट्रॅक ॲप्लिकेशन’ विभागात तुमचा अर्ज क्रमांक वापरू शकता. आधार प्रमाणीकरणानंतर स्टेटस तपासता येते.
Q6: माझ्या रेशन कार्डचा प्रकार (Type) कसा ओळखायचा (उदा. AAY, PHH, White)?
A6: महाराष्ट्रात AAY आणि PHH हे NFSA अंतर्गत येतात. ज्यांचे एकत्रित वार्षिक उत्पन्न १ लाखांपेक्षा जास्त आहे किंवा ज्यांच्याकडे चारचाकी वाहन आहे, त्यांना ‘व्हाईट रेशन कार्ड’ (White Ration Card) दिले जाते.
Q7: कुटुंबातील एका व्यक्तीने चारचाकी वाहन घेतल्यास शिधापत्रिका बदलावी लागते का?
A7: होय. कुटुंबातील कोणत्याही व्यक्तीकडे चारचाकी यांत्रिक वाहन असल्यास, ते कुटुंब सामान्यतः व्हाईट रेशन कार्डसाठी पात्र ठरते. त्यामुळे उत्पन्नातील किंवा मालमत्तेतील बदलांची माहिती त्वरित देणे आवश्यक आहे.
Q8: डुप्लिकेट शिधापत्रिका (Duplicate Ration Card) मिळवण्यासाठी काय करावे लागते?
A8: शिधापत्रिका हरवल्यास किंवा खराब झाल्यास, ‘फॉर्म १५’ (Form 15) भरून डुप्लिकेट कार्डसाठी अर्ज करावा लागतो. यासाठी पोलिस एफआयआरची प्रत किंवा मूळ शिधापत्रिकेची खराब झालेली प्रत आवश्यक आहे.
Q9: शिधापत्रिका अपडेट करताना Aadhaar-Mobile लिंक आवश्यक आहे का?
A9: होय, अनेक ऑनलाईन सेवांसाठी आणि तक्रार निवारणासाठी, तसेच हेड ऑफ फॅमिली (HoF) चे आधार कार्ड मोबाइल नंबरशी जोडलेले असणे अनिवार्य आहे, जेणेकरून OTP आधारित पडताळणी करता येईल.
Q10: शिधापत्रिका सरेंडर (Surrender) कशी करावी लागते?
A10: जेव्हा एखादे कुटुंब महाराष्ट्रातून कायमस्वरूपी स्थलांतरित होते किंवा उत्पन्नामुळे सरकारी लाभांसाठी अपात्र ठरते, तेव्हा शिधापत्रिका सरेंडर करणे आवश्यक आहे. यासाठी जिल्हा पुरवठा अधिकाऱ्यांकडे अर्ज करून जुनी शिधापत्रिका जमा करावी लागते (Form 9 चा वापर कमी करण्यासाठी होऊ शकतो).
#RationCardUpdate #फॉर्म8 #फॉर्म9 #RCMS #AapleSarkar #RationCard #शिधापत्रिका #Maharashtra #MahaFood #DigitalIndia #MaharashtraGovt #RationCardUpdate
=============================================================================================================================
🌸 *माहिती In मराठी *🌸
✅ Follow करा आणि नेहमी अपडेट राहा!
🌐 Website 👉 https://www.mahitiinmarathi.in
💬 WhatsApp Channel 👉 https://whatsapp.com/channel/0029Val2tuCJuyAB49GXhp14
📘 Facebook 👉 https://www.facebook.com/mahitiinmarathi
📸 Instagram 👉 https://www.instagram.com/mahitiinm
🧵 Threads 👉 https://www.threads.net/@mahitiinm
📢 Telegram 👉 https://t.me/+8748TkxWbp85YzVl
📧 Email 👉 mahitiinm@gmail.com
#माहितीInमराठी #MahitiInMarathi #FollowUs #SocialMedia #MarathiNews #StayUpdated
