Personal Loan (वैयक्तिक कर्ज) वैयक्तिक कर्ज म्हणजे काय? नियम आणि व्याज दर जाणून घ्या

आजच्या आर्थिक परस्थितीतीमध्ये, लोकांना विविध आर्थिक उत्पादने आणि सेवा प्रदान करण्यात बँका महत्त्वाची भूमिका बजावतात. असेच एक उत्पादन वैयक्तिक कर्ज आहे, जे विविध गरजा पूर्ण करण्यासाठी एक बहुमुखी आर्थिक साधन म्हणून काम करते. बँक वैयक्तिक कर्जाशी संबंधित नियम आणि व्याजदर समजून घेणे माहितीपूर्ण कर्ज घेण्याचे निर्णय घेण्यासाठी महत्त्वपूर्ण आहे.

बँक वैयक्तिक कर्जाचा परिचय

बँक वैयक्तिक कर्जे ही कर्ज एकत्रीकरण, घराचे नूतनीकरण, वैद्यकीय खर्च किंवा शिक्षण यासारख्या उद्देशांसाठी बँकांद्वारे व्यक्तींना दिलेली असुरक्षित कर्जे आहेत.  वैयक्तिक कर्जांना कोणत्याही सुरक्षिततेची आवश्यकता नसते, ज्यामुळे ते कर्जदारांच्या विस्तृत स्पेक्ट्रममध्ये प्रवेशयोग्य बनतात.

बँक वैयक्तिक कर्जाचे नियम समजून घेणे

पात्रता निकष

बँकेच्या वैयक्तिक कर्जासाठी अर्ज करण्यापूर्वी, व्यक्तींनी बँकेने निर्धारित केलेल्या काही पात्रता निकषांची पूर्तता करणे आवश्यक आहे. या निकषांमध्ये सामान्यत: वय, उत्पन्न, रोजगार स्थिती, क्रेडिट इतिहास आणि निवास यासारख्या घटकांचा समावेश होतो. या निकषांची पूर्तता केल्याने कर्ज मंजूर होण्याची शक्यता वाढते.

आवश्यक दस्तऐवजीकरण

बँकेच्या वैयक्तिक कर्जासाठी अर्ज करताना बँकेच्या आवश्यकतेनुसार विशिष्ट कागदपत्रे प्रदान करणे आवश्यक आहे. या दस्तऐवजांमध्ये सामान्यतः ओळख, पत्ता, उत्पन्नाची कागदपत्रे (जसे की पगार स्लिप किंवा आयकर रिटर्न), बँक स्टेटमेंट आणि रोजगार तपशील यांचा समावेश होतो. या कागदपत्रांची अचूकता आणि पूर्णता सुनिश्चित करणे कर्ज मंजुरी प्रक्रियेस गती देते.

कर्जाची रक्कम आणि कार्यकाळ

कर्जदाराचे प्रोफाइल, उत्पन्न पातळी, पतपात्रता आणि बँकेची धोरणे यासारख्या घटकांवर अवलंबून बँक वैयक्तिक कर्जासाठी कर्जाची रक्कम आणि कार्यकाळ बदलतात. काही बँका कमी कालावधीसाठी लहान कर्जे देतात, तर काही दीर्घ परतफेड कालावधीसह मोठ्या प्रमाणात वाढवतात. कर्जाची रक्कम आणि कार्यकाळ अंतिम करण्यापूर्वी कर्जदारांनी त्यांच्या आर्थिक गरजा आणि परतफेड क्षमतेचे मूल्यांकन केले पाहिजे.

बँक वैयक्तिक कर्जावरील व्याज दर स्पष्ट करणे

व्याजदर हा बँकेच्या वैयक्तिक कर्जाचा एक महत्त्वाचा पैलू आहे, कारण ते कर्ज घेण्याची किंमत ठरवतात. कर्ज देणाऱ्या पैशांशी संबंधित जोखमीची भरपाई म्हणून बँका व्याज आकारतात. दोन मुख्य प्रकारचे व्याजदर प्रचलित आहेत:

निश्चित वि. फ्लोटिंग व्याज दर

निश्चित व्याज दर:

हे दर कर्जाच्या संपूर्ण कार्यकाळात स्थिर राहतात, मासिक पेमेंटमध्ये अंदाज प्रदान करतात. कर्जदार बजेटच्या उद्देशाने निश्चित दरांना प्राधान्य देतात, कारण त्यांना प्रत्येक महिन्याला परतफेड करण्यासाठी अचूक रक्कम माहित असते.

फ्लोटिंग व्याज दर:

व्हेरिएबल दर म्हणूनही ओळखले जाते, हे दर बाजाराच्या परिस्थितीनुसार चढ-उतार होतात. प्रारंभिक दर निश्चित दरांपेक्षा कमी असू शकतात, परंतु ते कालांतराने वाढू शकतात, मासिक पेमेंटवर परिणाम करतात.

व्याज दर प्रभावित करणारे घटक

कर्जदाराचा क्रेडिट स्कोअर, उत्पन्न स्थिरता, रोजगार इतिहास, कर्जाची रक्कम, कर्जाचा कार्यकाळ आणि प्रचलित बाजार परिस्थिती यासह बँक वैयक्तिक कर्जावरील व्याजदरांवर अनेक घटक प्रभाव पाडतात. चांगला क्रेडिट स्कोअर राखणे आणि आर्थिक स्थिरता प्रदर्शित करणे कमी व्याजदर सुरक्षित करण्यात मदत करू शकते.

कमी व्याज दर सुरक्षित करण्यासाठी टिपा:

क्रेडिट स्कोअर सुधारा:- 

वेळेवर बिले भरून, थकित कर्ज कमी करून आणि क्रेडिट चौकशी टाळून निरोगी क्रेडिट स्कोअर राखणे कमी व्याजदरांसाठी पात्रता वाढवू शकते.

ऑफरची तुलना करा:- 

एकाधिक बँकांकडून व्याजदर आणि अटींचे संशोधन आणि तुलना केल्याने कर्जदारांना सर्वात स्पर्धात्मक ऑफर ओळखता येते.

वाटाघाटी करा:-

एखाद्याच्या आर्थिक प्रोफाइलवर आणि संस्थेशी असलेल्या संबंधांवर आधारित बँकांशी वाटाघाटी करण्यात गुंतल्याने चांगले व्याजदर आणि अटी होऊ शकतात.

क्रेडिट स्कोअरचे महत्त्व:

क्रेडिट स्कोअर हे एखाद्या व्यक्तीच्या क्रेडिट इतिहासावर आधारित क्रेडिट योग्यतेचे संख्यात्मक प्रतिनिधित्व आहे. कर्जदारांना पैसे देण्याच्या जोखमीचे मूल्यांकन करण्यासाठी बँका या स्कोअरचा वापर करतात. उच्च क्रेडिट स्कोअर केवळ कर्जाच्या मंजुरीची शक्यता वाढवत नाही तर कर्जदारांना कमी व्याजदरांसाठी देखील पात्र बनवते.

बँक वैयक्तिक कर्जांशी संबंधित जोखीम

बँक वैयक्तिक कर्जे आर्थिक लवचिकता देतात, परंतु त्यामध्ये काही जोखीम देखील असतात:

कर्जाचा बोजा:-

पुरेशा परतफेडीच्या नियोजनाशिवाय अनेक कर्जे घेतल्यास कर्जाचा बोजा आणि आर्थिक ताण येऊ शकतो.

डीफॉल्ट जोखीम:- 

वेळेवर कर्जाची परतफेड करण्यात अयशस्वी झाल्यास क्रेडिट स्कोअरचे नुकसान, कायदेशीर कारवाई आणि मालमत्ता जप्तीसह प्रतिकूल परिणाम होऊ शकतात.

उच्च व्याज खर्च:- 

दीर्घ परतफेड कार्यकाळासाठी निवड केल्याने कर्जाच्या मुदतीपेक्षा जास्त एकूण व्याज खर्च होऊ शकतो, ज्यामुळे कर्जदारांवर आर्थिक भार वाढतो.

निष्कर्ष

शेवटी, बँक वैयक्तिक कर्जे विविध गरजा पूर्ण करण्यासाठी एक मौल्यवान आर्थिक साधन म्हणून काम करतात, परंतु अशा कर्जाचा लाभ घेण्यापूर्वी नियम आणि व्याजदर समजून घेणे आवश्यक आहे. पात्रता निकषांची पूर्तता करून, व्याजदरांची तुलना करून, चांगला क्रेडिट स्कोअर राखून आणि जबाबदारीने कर्ज घेऊन, व्यक्ती माहितीपूर्ण निर्णय घेऊ शकतात आणि अनुकूल कर्ज अटी सुरक्षित करू शकतात. तथापि, सावधगिरी बाळगणे आणि आर्थिक जोखीम कमी करण्यासाठी अतिप्रमाण टाळणे महत्वाचे आहे.