गरिबाच्या विठ्ठलाची वाढली श्रीमंती, आषाढी वारीत जमा झाले इतके दान

महाराष्ट्राच्या सांस्कृतिक, धार्मिक आणि भावनिक जीवनात जेवढं महत्त्व आषाढी वारीचं आहे, तेवढंच हे वारी विठोबाच्या श्रीमंतीत भर घालण्याचं एक माध्यम ठरतंय. पंढरपूरच्या श्री विठ्ठल-रूक्मिणी मंदिरात यावर्षी आषाढी वारीत तब्बल 10 कोटी 84 लाख 08 हजार 531 रुपयांचं दान जमा झालं असून, हे आकडे भक्ती आणि श्रद्धेचा भक्कम पुरावा देतात.

आषाढी वारी म्हणजे काय?

आषाढी वारी ही केवळ यात्रा नाही, ती एक अध्यात्मिक चळवळ आहे. महाराष्ट्र, कर्नाटक आणि इतर राज्यांतून लाखो भाविक पंढरपूरला ‘वारी’ करत, पायी चालत विठोबाच्या दर्शनासाठी येतात. वारकऱ्यांच्या सोबत येतो तो त्यांचा अखंड टाळ-मृदुंगाचा गजर, हरिपाठ, नामस्मरण आणि भक्तीचा अपार ओघ.

वारीत भक्तांची उसळलेली गर्दी

यंदाची वारी अधिक भव्य आणि भक्तिभावाने परिपूर्ण होती. 26 जून 2025 ते 10 जुलै 2025 या कालावधीत सुमारे लाखो भाविकांनी पंढरपूरमध्ये विठोबाचं दर्शन घेतलं. दर्शनाच्या व्यवस्थेत सुधारणा झाल्याने भाविकांना जलद दर्शन मिळालं आणि त्यांनी श्रद्धेने विठोबाच्या चरणी भरभरून दान अर्पण केलं.

दानाची तपशीलवार नोंद

या वर्षीच्या वारीत भाविकांनी खालीलप्रमाणे दान केलं:

• श्रींच्या चरणाजवळ थेट अर्पण रक्कम: ₹75,05,291

• सामान्य देणगी: ₹2,88,33,569

• लाडू प्रसाद विक्री: ₹94,04,340

• भक्तनिवास उत्पन्न: ₹45,41,458

• हुंडीपेटी दान: ₹1,44,71,348

• परिवार देवता अर्पण: ₹32,45,682

• सोने-चांदी अर्पण: ₹2,59,61,768

• विविध माध्यमातून दान (अगरबत्ती, फोटो, लॉकर सेवा इ.): ₹12,45,075

• इलेक्ट्रिक रिक्षा/बस (३ युनिट्स): ₹32 लाख अंदाजे मूल्य

एकूण मिळालेलं दान: ₹10,84,08,531

गतवर्षीच्या तुलनेत दानात मोठी वाढ

2024 मध्ये आषाढी वारीत मिळालेलं एकूण दान होतं ₹8,48,58,560. त्यामुळे यंदा तब्बल ₹2 कोटी 35 लाख 49 हजार 971 रुपयांची वाढ झाली आहे. ही वाढ केवळ आर्थिक नाही, ती भक्तीच्या वाढत्या उंचीची आणि मंदिर प्रशासनावर असलेल्या विश्वासाची साक्ष देणारी आहे.

दानाच्या माध्यमातून मिळणाऱ्या सुविधा

दानातून मिळणाऱ्या रकमेचा योग्य वापर करण्यात येतो. श्री विठ्ठल-रूक्मिणी मंदिर समितीचे व्यवस्थापक मनोज श्रोत्री यांनी सांगितलं की, या निधीतून पुढील गोष्टींवर भर दिला जाईल:

• दर्शन रांग व्यवस्थापन अधिक चांगलं करणं
• वारकऱ्यांसाठी निवास व शौचालय सुविधा वाढवणं
• पिण्याच्या पाण्याचे नवे फवारे व टँक बसवणे
• आरोग्य सेवा व आपत्कालीन मदत केंद्रांची उभारणी
• पर्यावरणपूरक बस आणि रिक्षांची खरेदी

वारकऱ्यांचे योगदान: केवळ भक्ती नव्हे तर सेवा

विठोबाच्या चरणी अर्पण केलं जाणारं दान हे केवळ धनरूप नसतं, तर ते मनाच्या गाभाऱ्यातून आलेलं असतं. अनेक वारकरी साखर, तांदूळ, सोनं, चांदी, वस्त्र, मोबाईल लॉकर, झेंडे, अगरबत्ती यांसारख्या गोष्टीही अर्पण करतात. हे सर्व सेवा म्हणून समजून दिलं जातं.

दिंडी व वारकरी संघटनांचं योगदान

मूळ वारीमध्ये असंख्य ‘दिंडी’ (भक्त समूह) सहभागी होतात. तुकाराम महाराज, ज्ञानेश्वर माउली यांच्या पालख्यांसह लाखो वारकरी सामाजिक शिस्त, सेवाभाव आणि श्रमदान करत यात्रा पूर्ण करतात. या वारीचा एकेक क्षण ‘सामूहिक संस्कारांचा’ अनुभव ठरतो.

आधुनिक तंत्रज्ञानाची साथ

मंदिर प्रशासनाने यंदा तांत्रिक पातळीवरही बदल केले:

• क्यूआर कोड स्कॅन करून देणगी स्वीकारणे

• मोबाईल लॉकर सेवा

• ऑनलाईन रूम बुकिंग आणि दर्शन पास व्यवस्था

• सीसीटीव्ही आणि रिअल टाईम लाईव्ह दर्शन

हे बदल दर्शनासाठी येणाऱ्या लाखो भाविकांना नवनवीन अनुभव देतात.

पर्यावरणपूरक वारीचा संकल्प

दानाचा एक भाग स्वच्छता मोहीम, प्लास्टिकमुक्त वारी, आणि वृक्षारोपण उपक्रमासाठीही वापरला जातो. यंदा विशेष करून इलेक्ट्रिक रिक्षा आणि बस या पर्यावरणपूरक सेवांचा समावेश करण्यात आला.

मंदिर व्यवस्थापनाच्या पुढील योजना

मंदिर समिती पुढील योजनांचा विचार करत आहे:

• विठ्ठल मंदिराचा विस्तारीत नकाशा तयार करणे

• अन्नदान व भोजनशाळा अधिक चांगल्या सुविधा

• वृद्ध आणि अपंग भाविकांसाठी विशेष रॅम्प व सेवा

• दिंडी व्यवस्थेसाठी नवीन विश्रांतीगृहांची निर्मिती

निष्कर्ष: भक्ती आणि श्रीमंतीचा अद्वितीय संगम

‘विठोबा हा गरिबांचा देव’ म्हणून ओळखला जातो. पण भक्तांच्या प्रेमामुळे, दानामुळे आणि श्रद्धेच्या पूर्ततेमुळे आज त्याची श्रीमंती लक्षणीयरीत्या वाढली आहे. या वाढलेल्या निधीतून विठोबा आणि रूक्मिणी मातेच्या दर्शनासाठी येणाऱ्या कोट्यवधी वारकऱ्यांना दर्जेदार सुविधा देण्याचं काम मंदिर प्रशासन करत आहे.

ही केवळ दानरक्कम नाही, ती श्रद्धेची गुंतवणूक आहे – जी पिढ्यानपिढ्या भक्तीपरंपरा आणि सेवा भावना यांचं संगोपन करत राहील.