NPS Vatsalya Yojana | ‘एनपीएस वात्सल्य योजना’

पालकांसाठी दिलासा देणारी योजना – एनपीएस वात्सल्य योजना

मुलांचे भविष्य उज्वल असावे, हे प्रत्येक पालकाचे स्वप्न असते. त्यामुळे अनेक पालक आपल्या मुलांसाठी शैक्षणिक, आर्थिक आणि सामाजिक सुरक्षिततेच्या दृष्टीने विविध गुंतवणुकीचे पर्याय शोधत असतात. या पार्श्वभूमीवर भारत सरकारने सुरू केलेली ‘एनपीएस वात्सल्य योजना’ ही योजना एक अत्यंत फायदेशीर पर्याय ठरत आहे.

एनपीएस वात्सल्य योजना म्हणजे काय?

‘एनपीएस वात्सल्य योजना’ ही राष्ट्रीय पेन्शन प्रणालीअंतर्गत सुरू करण्यात आलेली एक विशेष बाल गुंतवणूक योजना आहे. यामध्ये पालक आपल्या मुलासाठी 18 वर्षांचे होईपर्यंत नियमित रक्कम गुंतवू शकतात. ही रक्कम चक्रवाढ व्याजाने वाढत जाते, आणि भविष्यात उच्च शिक्षण, व्यवसाय सुरू करणे किंवा निवृत्तीनंतरचे सुरक्षित जीवन यासाठी ती वापरता येते.

या योजनेची वैशिष्ट्ये काय आहेत?

• 18 वर्षांखालील मुलासाठी खाते उघडता येते

• चक्रवाढ व्याजाचा लाभ

• नियमित मासिक गुंतवणूक शक्य

• कर लाभ (Tax Benefits)

• शक्यतो कमी रकमेपासून सुरुवात – फक्त ₹1000 वार्षिक

• 18 वर्षांनंतर NPS मध्ये रूपांतरण

चक्रवाढ व्याजामुळे कोट्यवधींचा फंड तयार

चला एका उदाहरणातून ही योजना किती फायद्याची आहे हे पाहूया.

✅ उदाहरण:

मुलाच्या नावाने वयाच्या 1व्या वर्षी एनपीएस वात्सल्य खाते उघडले

दरमहा ₹1000 गुंतवणूक केली

मूल 60 वर्षांचे होईपर्यंत ही गुंतवणूक सुरू ठेवली

👉 एकूण गुंतवणूक: ₹7.20 लाख

👉 चक्रवाढ व्याजामुळे मिळणारे परतावे: ₹3.76 कोटी

👉 एकूण निधी (Corpus): ₹3.83 कोटी

हा फंड नंतर Annuity Plan मध्ये गुंतवून दरमहा ₹2 लाखांपर्यंत पेन्शन मिळवता येऊ शकते.

योजनेचा वापर कुठे करता येईल?

या योजनेतून मिळणारा फंड विविध गरजांसाठी वापरता येतो:

✅ उच्च शिक्षणासाठी आर्थिक पाठबळ

✅ विदेशात शिक्षणासाठी खर्च

✅ व्यवसाय सुरू करण्यासाठी भांडवल

✅ विवाह, घरखरेदी, किंवा इतर वैयक्तिक गरजांसाठी वापर

✅ निवृत्ती नंतरचा नियमित पेन्शन लाभ

18 वर्षांनंतर काय?

ज्या दिवशी मूल 18 वर्षांचे होते, त्यादिवशी एनपीएस वात्सल्य खाते सामान्य NPS खात्यामध्ये रूपांतरित होते. पालक या टप्प्यावरून निघू शकतात, आणि नंतरची गुंतवणूक मूल स्वतः सुरू ठेवू शकते.

तसेच, मॅच्युरिटीच्या वेळी नियम असा आहे की 80% रक्कम Annuity मध्ये गुंतवावी लागेल, आणि उर्वरित 20% रक्कम एकरकमी काढता येईल.

एन्युइटी प्लॅन म्हणजे काय?

Annuity Plan म्हणजे एक अशी योजना जिथे एकत्रित झालेला निधी एक विशिष्ट योजनेत गुंतवला जातो आणि त्या बदल्यात दरमहा/दरवर्षी निश्चित पेन्शन मिळते. जसे:

• ₹3.83 कोटींपैकी 80% रक्कम म्हणजे ₹3.06 कोटी
• या रकमेवर 5-6% व्याज दराने दरवर्षी ₹19 ते ₹22 लाख रुपये व्याज
• म्हणजेच दरमहा ₹1.6 ते ₹2 लाखांचा पेन्शन लाभ

किमान गुंतवणूक आणि लवचिकता

किमान वार्षिक गुंतवणूक फक्त ₹1000

पालकांकडून अधिक रक्कम गुंतवणेही शक्य आहे

मासिक/त्रैमासिक/वार्षिक गुंतवणूक पर्याय

खाते ऑनलाइन किंवा ऑफलाइन पद्धतीने उघडता येते

टॅक्स (कर) बाबतीत फायदे

एनपीएस योजनेअंतर्गत खालीलप्रमाणे कर लाभ मिळतात:

सेक्शन 80CCD (1B) अंतर्गत ₹50,000 पर्यंत अतिरिक्त वजावट

नियमित NPS प्रमाणेच Tax Deferred लाभ

maturity वेळेस 60% पर्यंत रक्कम करमुक्त

कोणासाठी योग्य योजना आहे ही?

ही योजना खालील प्रकारच्या पालकांसाठी आदर्श आहे:

• नवीन पालक – मुलाच्या जन्मानंतर त्वरित गुंतवणूक सुरू करता येते

• मध्यमवर्गीय कुटुंबे – कमी रकमेपासून गुंतवणूक शक्य

• शिक्षण खर्चाची योजना करणारे पालक

• भविष्यातील पेन्शन सुरक्षित करू इच्छिणारे पालक

खाते कसे उघडावे?

एनपीएस वात्सल्य खाते उघडण्यासाठी तुम्ही खालील प्रक्रिया अनुसरू शकता:

1. https://enps.nsdl.com/eNPS/ या अधिकृत वेबसाइटवर भेट द्या
2. “NPS वात्सल्य योजना” अंतर्गत ‘Minor Account’ पर्याय निवडा
3. पालक आणि मुलाची माहिती भरा
4. आधार व पॅन तपशील देऊन KYC पूर्ण करा
5. सुरुवातीची रक्कम भरणा करा
6. खाते सक्रिय झाले की नियमित गुंतवणूक सुरू करा

सुरक्षित व स्मार्ट गुंतवणूक – तुमच्या मुलाच्या भविष्यासाठी

गुंतवणुकीसाठी किती रक्कम योग्य आहे, हे ठरवताना आपल्या उत्पन्नानुसार ठरवा. पण लक्षात ठेवा, गुंतवणुकीचा कालावधी जितका जास्त, तितका अधिक परतावा चक्रवाढ व्याजामुळे मिळतो. त्यामुळे जितक्या लवकर आपण सुरुवात कराल, तितका फायद्याचा हा पर्याय ठरेल. भविष्यात ही योजना अत्यंत लाभदायक ठरणार आहे.

निष्कर्ष: आपल्या मुलासाठी आजपासून गुंतवायला सुरुवात करा

‘एनपीएस वात्सल्य योजना’ ही केवळ गुंतवणूक योजना नाही, तर आपल्या मुलाच्या भविष्याची सुरक्षितता, आर्थिक स्वतंत्रता आणि स्थैर्याची हमी आहे. फक्त ₹1000 पासून सुरुवात करून आपण कोट्यवधी रुपयांचा फंड उभारू शकता, जो त्यांच्या आयुष्यातील मोठ्या निर्णयांसाठी उपयोगी ठरेल.

आजच तुमच्या बाळासाठी ही योजना सुरू करा आणि त्यांच्या स्वप्नांना स्थैर्यपूर्ण आधार द्या!