आंबा – फळांचा राजा! उन्हाळा आला की आपल्या जिभेवर चव दरवळते ती हापूस, केसर, बदामी आणि पायरी अशा विविध प्रकारच्या आंब्यांची. पण सध्याच्या काळात बाजारात येणाऱ्या आंब्यांची शुद्धता आणि नैसर्गिकता तपासणे अत्यावश्यक झाले आहे. कारण अनेक विक्रेते कॅल्शियम कार्बाइडसारख्या धोकादायक रसायनांचा वापर करून आंबे लवकर पिकवत आहेत. अशा केमिकलयुक्त आंब्यांचे सेवन आरोग्यास हानीकारक ठरू शकते.
आता प्रश्न येतो – केमिकल वापरून पिकवलेले आंबे ओळखायचे कसे? आम्ही तुमच्यासाठी अशा आंब्यांना ओळखण्याच्या ६ खात्रीशीर आणि सोप्या ट्रिक्स घेऊन आलो आहोत. चला, पाहूया या उपयोगी माहितीचा सविस्तर आढावा.
केमिकलने पिकवलेले आंबे हे कॅल्शियम कार्बाइडच्या संपर्कात आलेले असतात. हा रसायन वापरताना आंब्यावर पांढरसर किंवा राखाडी रंगाची पावडर राहते. जर अशा प्रकारची पावडर तुमच्या आंब्यावर दिसली, तर समजून घ्या की तो आंबा नैसर्गिकरीत्या नाही तर रसायनाने पिकवला आहे.
नैसर्गिकरीत्या पिकलेला आंबा हळूहळू पिकतो आणि त्यामुळे त्याचा रंग समान आणि सौम्य केशरी/पिवळसर असतो. याउलट, रासायनिक आंब्याचा रंग एकसंध नसतो आणि तो असामान्य गडद किंवा चमकदार भासतो. काही वेळा तो बाहेरून पिवळसर तर आतून अजूनही हिरवट असतो. हा रंगातील विसंगती ही एक स्पष्ट चेतावणी आहे.
रासायनिक आंब्यांवर हिरवे डाग, खवखवीत पृष्ठभाग आणि अ-सामान्य पोत दिसतो. नैसर्गिक पिकवलेल्या आंब्यावर अशी लक्षणं सहसा नसतात. त्यामुळे आंबा खरेदी करताना त्याचा पोत, टणकपणा, रंग आणि डाग यांचे निरीक्षण करणे गरजेचे आहे.
नैसर्गिक आंब्याची चव गोडसर, रसदार आणि सुगंधी असते. तो आंबा तोंडात घातल्यावर ताजेपणा आणि फळाचा नैसर्गिक स्वाद जाणवतो. परंतु रासायनिक आंबा कमी गोड, काहीसा तुरट लागतो आणि त्याने तोंडात जळजळ किंवा किरकिर होण्याची शक्यता असते. त्याचा सुगंध देखील नैसर्गिक नसतो, कधी कधी तो गंधहीन असतो.
केमिकलने पिकवलेले आंबे रसात खूपच कमी असतात. त्यांच्या गराचा पोत घट्ट, सुकटलेला किंवा चिकटसर असतो. नैसर्गिक आंबा फोडल्यावर त्यातून रस सहज बाहेर पडतो आणि गर एकसंध आणि मऊसर असतो. जर आंबा फोडताना रस बाहेर आला नाही, किंवा गर फिकट रंगाचा आणि घट्ट वाटला, तर तो रसायनाने पिकवलेला असण्याची शक्यता नक्की आहे.
अनेक वेळा बाजारात दिसणारा आंबा बाहेरून पिकलेला दिसतो पण कापल्यावर त्याचा आतील भाग हिरवट आणि कच्चाच असतो. हे विशेषतः त्या आंब्यांमध्ये आढळते जे केवळ बाह्य रूपाने पिकवले गेलेले असतात – म्हणजे रसायन वापरून. त्यात गोडवा नसलाच तरी अशा आंब्याचा वास्तविक स्वादही अधुराच राहतो.
आंब्याच्या नैसर्गिक गोडीत गढून जाण्याऐवजी जर आपण रासायनिक आंबे खाल्ले, तर आरोग्यावर त्याचे गंभीर परिणाम होऊ शकतात.
घसा खवखवणे, खोकला आणि श्वसनाच्या तक्रारी
अन्न गिळताना त्रास होणे
अ‍ॅसिडिटी, जुलाब, मळमळ यासारख्या पचनाच्या समस्या
डोकेदुखी, थकवा, अशक्तपणा
काही प्रकरणांमध्ये हायपोक्सिया (Hypoxia) म्हणजे ऊतींपर्यंत ऑक्सिजन पोहोचण्यात अडथळा निर्माण होतो, जे अत्यंत धोकादायक ठरू शकते
या कारणांमुळेच, आंबा खरेदी करताना विशेष काळजी घेणे आवश्यक आहे.
शक्यतो स्थानिक शेतकऱ्यांकडून थेट आंबे खरेदी करा.
घरी आणल्यानंतर आंबे ३-४ दिवस पसरून ठेवा आणि नैसर्गिकरित्या पिकू द्या.
पाणी भरलेल्या बादलीत १-२ तास भिजवून ठेवा, यामुळे कोणतेही उर्वरित रसायन बाजूला निघून जाईल.
घरातच एखादी पिशवीत ठेवून नैसर्गिक पद्धतीने पिकवण्याची पद्धत वापरा.
आंबा म्हणजे केवळ एक फळ नाही, तर तो एक भावनिक आणि सांस्कृतिक अनुभव आहे. पण आजच्या काळात याचा खरा आस्वाद घेण्यासाठी फक्त गोड चव पुरेशी नाही – त्यासोबत सुरक्षितताही तितकीच महत्त्वाची आहे. वर दिलेल्या ६ ट्रिक्स वापरून तुम्ही सहजपणे केमिकलने पिकवलेले आंबे ओळखू शकता आणि तुमच्या आरोग्याचे संरक्षण करू शकता.
ई-पीक पाहणी अडथळे! DCS अॅपमुळे खरीप नोंदणीला ब्रेक – e pik pahani ई-पीक पाहणी – महाराष्ट्रात खरीप हंगाम २०२५ साठी शेतकरी स्तरावरील ई-पीक पाहणी १ ऑगस्टपासून अधिकृतपणे सुरू झाली आहे. मात्र, या प्रक्रियेत वापरल्या जाणाऱ्या अधिक वाचा
ई पीक पाहणी 2025 – काय आहे आणि का महत्वाची आहे? -e-peek-pahani ई पीक पाहणी 2025 – महाराष्ट्र शासनाने शेतकऱ्यांच्या सोयीसाठी ई पीक पाहणी प्रणाली सुरु केली आहे, ज्यामुळे शेतकरी आपल्या शेतातील पिकाची नोंद थेट मोबाईलवरून अधिक वाचा
अल्पभूधारक शेतकरी प्रमाणपत्र कसे काढावे? आवश्यक कागदपत्रे आणि अर्ज प्रक्रिया शेती हा आपल्या देशाचा कणा मानला जातो, आणि शेतकऱ्यांना शाश्वत आधार देण्यासाठी शासन विविध योजना लागू करत असते. या योजनांचा लाभ घेण्यासाठी अल्पभूधारक शेतकरी प्रमाणपत्र अधिक वाचा
