वात्सल्य कार्यक्रम: गर्भधारणेपूर्वीपासून माता आणि बालकाचे संगोपन

वात्सल्य कार्यक्रम: माता आणि बालकाच्या संगोपनासाठी

वात्सल्य कार्यक्रम हा गर्भधारणेपूर्वीपासून ते दोन वर्षांपर्यंतच्या बालकाच्या वाढीसाठी आणि आरोग्यासाठी राबवण्यात येणारा एक महत्त्वाचा कार्यक्रम आहे. या कार्यक्रमाचा मुख्य उद्देश माता आणि बालकाच्या आरोग्यामध्ये सुधारणा करणे आणि त्यांना आवश्यक असलेली सर्वसमावेशक काळजी पुरवणे हा आहे.

वात्सल्य कार्यक्रमाचे उद्दिष्टे:

• माता आणि बाल मृत्यु दर कमी करणे

• जन्मतः विकृती आणि कुपोषणाचे प्रमाण कमी करणे

• बालकांची शारीरिक आणि मानसिक विकास सुनिश्चित करणे

• महिलांच्या आरोग्यात सुधारणा करणे

वात्सल्य कार्यक्रमाचे मुख्य घटक:

गर्भधारणापूर्व आरोग्य तपासणी:

• गर्भधारणेपूर्वी महिलांच्या आरोग्याची तपासणी करणे आणि आवश्यक आरोग्य सेवा प्रदान करणे

• कुटुंब नियोजन आणि प्रजनन आरोग्यविषयक माहिती देणे

गर्भवती महिलांची काळजी:

• नियमित गर्भधारणपूर्व आणि प्रसूतीपूर्व तपासणी

• पोषण आणि स्वच्छतेबाबत शिक्षण

• प्रसूतीसाठी योग्य सुविधांमध्ये प्रसूतीची सुविधा

• नवजात शिशू आणि लहान मुलांची काळजी:

लसीकरण

• पोषण आणि आरोग्य शिक्षण

• बाल विकास आणि शिक्षण

• कार्यक्रमाची अंमलबजावणी:

हा कार्यक्रम आंगणवाडी, प्राथमिक आरोग्य केंद्रे आणि जिल्हा रुग्णालयांद्वारे राबविला जातो.

आशा आणि आंगणवाडी सेविका महिला आणि मुलांशी संपर्क साधून त्यांना कार्यक्रमाबाबत माहिती देतात आणि आवश्यक सेवा प्राप्त करण्यात मदत करतात.

लाभार्थी:

• कुटुंब नियोजन साधन न वापरणारी असंरक्षित जननक्षम योग्य जोडपी.

• प्रसूतीपूर्व कालावधीतील माता.

• गरोदर महिलांच्या सहवासात सोबत करणारी व्यक्ती.

• २ वर्षाखालील शिशू.

अधिक माहितीसाठी:

आपण आपल्या जवळच्या आंगणवाडी किंवा प्राथमिक आरोग्य केंद्राशी संपर्क साधू शकता.

आपण महाराष्ट्र महिला आणि बाल विकास विभागाच्या वेबसाइटला भेट देऊ शकता:

वात्सल्य कार्यक्रम हा माता आणि बालकांच्या आरोग्यासाठी आणि विकासासाठी एक महत्वाचा कार्यक्रम आहे. या कार्यक्रमाचा लाभ