कीटकनाशके फवारणीसाठी – परवाना घेणे बंधनकारक

कीटकनाशके फवारणीसाठी (पेस्ट कंट्रोल ऑपरेशन्स) परवाना घेणे बंधनकारक – विभागीय कृषी सहसंचालकचे आदेश

केंद्र सरकारच्या कीटकनाशके कायदा 1968 कीटकनाशके नियम 1971 अन्वये कीटकनाशके साठा व विक्री (घाऊक व किरकोळ) घरगुती कीटकनाशके विक्री व कीटकनाशके फवारणी करणेसाठी परवाना घेणे बंधनकारक आहे. घरगुती कीटकनाशके साठा व विक्रीचे परवाने कीटकनाशक नियमानुसार कायमस्वरुपी देण्यात येतात.

विक्रेते घरगुती कीटकनाशके विक्री (मेडिकल स्टोअर्स, किराणा दुकाने, सुपर मार्केट, बझार इत्यादी) विना परवाना व्यवसाय करीत आहेत. घरगुती कीटकनाशके साठा व विक्रीचे परवाने कीटकनाशक नियमानुसार कायमस्वरुपी देण्यात येतात. या परवान्यांमधील उगम प्रमाणपत्रे व्यपगत झाल्यास परवान्यामध्ये समाविष्ट करून घेणे गरजेचे आहे. तसेच प्रतिबंधित कीटकनाशके (Restricted Insecticides) वापरासाठी (Fumigation service) परवाना घेणे आवश्यक आहे. विनापरवाना व्यवसाय करणं कीटकनाशके अधिनियम १९७१ चा नियम १० चे उल्लंघन आहे.

विनापरवाना किटकनाशकं, घरगुती वापरासाठीची (उदा. झुरळ, उंदीर, ढेकूण, मच्छर, डास, मुंग्या इत्यादी नियंत्रण) कीटकनाशकांचा साठा व विक्री तसेच पेस्ट कंट्रोल ऑपरेशन्स करणाऱ्या विक्रेते व व्यावसायिकांवर कायदेशीर कारवाई करण्याचा अधिकार कृषी विभागाच्या गुणनियंत्रण शाखेस आहे. जिल्ह्यातील सर्व विक्रेत्यांनी कीटकनाशके साठा व विक्री (घाऊक व किरकोळ), घरगुती कीटकनाशके विक्री व कीटकनाशके फवारणी करणेसाठी परवाने त्वरीत घ्यावेत व पुढील कायदेशीर कारवाई टाळावी, असे आवाहन विभागीय कृषी सहसंचालक यांनी केले आहे.

कीटकनाशके फवारणीचा परवाना मिळविण्यासाठी खालील अटी पूर्ण केल्या पाहिजेत:

प्रशिक्षण:-

कीटकनाशके फवारणी करण्यासाठी संबंधित प्रशिक्षण घेणे आवश्यक आहे.

प्रमाणपत्र:-

प्रशिक्षण पूर्ण केल्यानंतर, प्रशिक्षण संस्थेकडून प्रमाणपत्र मिळणे आवश्यक आहे.

अर्ज:-

संबंधित कृषी विभागाकडे परवाना अर्ज करणे आवश्यक आहे.

कीटकनाशके फवारणीसाठी परवाना अर्ज करताना आवश्यक कागदपत्रे:-

• आधार कार्ड

• पॅन कार्ड

• शैक्षणिक पात्रता प्रमाणपत्र

• अनुभव प्रमाणपत्र

• वैद्यकीय प्रमाणपत्र

• कीटकनाशकांचे प्रशिक्षण प्रमाणपत्र

कीटकनाशके फवारणीसाठी परवाना घेण्याचे फायदे:-

सुरक्षा: 

परवाना घेतल्याने कीटकनाशके फवारणी करताना सुरक्षा सुनिश्चित होते.

कायदेशीर बाबी: 

परवाना घेतल्याने कीटकनाशके फवारणी कायदेशीररित्या करता येते.

प्रमाणपत्र: 

परवाना घेतल्याने कीटकनाशके फवारणीचे प्रमाणपत्र मिळते.

कीटकनाशके फवारणीसाठी परवाना मिळवण्याची प्रक्रिया खालीलप्रमाणे आहे:

अर्जदाराने संबंधित कृषी विभागात अर्ज करावा.

कृषी विभाग अर्जाची तपासणी करेल आणि आवश्यक असल्यास अर्जदाराला वैद्यकीय आणि फॅसिलिटी अॅडव्हेर्टायझमेंट (FAA) सर्टिफिकेटसाठी पाठवेल.

वैद्यकीय आणि FAA सर्टिफिकेट मिळाल्यानंतर, कृषी विभाग अर्जावर निर्णय घेईल.

अर्ज मंजूर झाल्यास, कृषी विभाग अर्जदाराला परवाना देईल.

कीटकनाशके फवारणी करताना खालील गोष्टी लक्षात ठेवणे आवश्यक आहे:

सुरक्षितता साधने वापरा: 

कीटकनाशके फवारणी करताना सुरक्षा साधने, जसे की हातमोजे, मास्क, गॉगल्स आणि संरक्षक कपडे घालावेत.

सुरक्षिततेचे उपाययोजना करा: 

कीटकनाशके फवारणी करताना सुरक्षिततेचे उपाययोजना, जसे की कोणालाही फवारणी क्षेत्रात प्रवेश देऊ नका आणि फवारणीनंतर क्षेत्र स्वच्छ करा.

वापरकर्ता सूचनांचे पालन करा: 

कीटकनाशके वापरताना वापरकर्ता सूचनांचे काळजीपूर्वक पालन करा.