होय, खरंच! यंदा मे महिन्यात पावसानं जणू काही जून-जुलैचीच सरशी केली आहे. सामान्यतः मे महिना म्हणजे कडक उन्हाचा, उकाड्याचा आणि गरम वाऱ्यांचा काळ. पण यंदा हवामानात काहीतरी वेगळंच घडतंय… असा पाऊस तर एरवी मान्सूनच्या मध्यातही कधी कधी दिसत नाही!
गेल्या काही वर्षांत ग्लोबल वॉर्मिंग आणि हवामानातील झपाट्याने बदल ही मोठी कारणं बनली आहेत. पृथ्वीचं तापमान वाढत चाललं आहे आणि त्यामुळे ऋतूंची पारंपरिक वेळ बदलू लागली आहे. मे मध्येच पावसाचं आगमन हे त्याचाच एक परिणाम आहे.
वेस्टर्न डिस्टर्बन्सेस, म्हणजेच भूमध्य सागराकडून येणारे थंड वारे, यंदा अधिक सक्रिय झाले आहेत. हे वारे भारताच्या उत्तर भागात येतात आणि तिथल्या गरम हवेला वर ढकलतात. परिणामी आर्द्रता तयार होते आणि पाऊस पडतो. यंदा ही प्रक्रिया महाराष्ट्रापर्यंत आली आहे.
मे महिन्यात बंगालच्या उपसागरात लो-प्रेशर झोन तयार झालंय. यामुळे ढग बनण्याची प्रक्रिया वाढली आणि संपूर्ण महाराष्ट्रात ढगफुटीसारखा पाऊस कोसळू लागला.
प्री-मॉन्सून पावसाला कारणीभूत असलेले दक्षिण-पश्चिम मोसमी वारे (Monsoon Winds) यंदा लवकरच सक्रिय झालेत. त्यामुळे मे मध्येच काही भागांमध्ये मान्सूनसारखा पाऊस अनुभवायला मिळतोय.
अरबी समुद्राचं पाणी यंदा अधिक गरम झालंय, आणि त्यामुळे त्यातून मोठ्या प्रमाणावर वाफ निर्माण होत आहे. ही वाफ हवेत मिसळते आणि नंतर ढग बनवते, जे पावसासाठी जबाबदार ठरतात.
ला निना ही हवामानाशी संबंधित जागतिक घटना यंदा सक्रिय आहे. या घटनेमुळे सामान्यपेक्षा जास्त पाऊस पडतो. प्री-मॉन्सून पाऊस लवकर सुरू होण्यामागे ‘ला निना’ देखील एक प्रमुख कारण आहे.
शहरांमध्ये झालेलं अति शहरीकरण, काँक्रिटचे रस्ते, आणि काचेच्या इमारती यामुळे उष्णता प्रचंड प्रमाणात वाढते. ही उष्णता पावसाला आकर्षित करते, पण पाणी मुरण्यासाठी जागा नसल्याने पावसाचं पाणी साचून राहतं आणि शहरे बुडतात.
प्रदूषण, वृक्षतोड, आणि निसर्गाचा समतोल बिघडवणाऱ्या मानवी क्रिया यामुळे हवामानात प्रचंड अस्थिरता निर्माण झाली आहे. त्यामुळे पावसाचं वेळापत्रकच बदलून गेलं आहे. कधी ढगफुटी, कधी गारपीट – हे सर्वच या असंतुलनाचे परिणाम आहेत.
मे महिन्यात पावसाचं आगमन हे केवळ नैसर्गिकच नाही, तर मानवी निष्काळजीपणाचंही ठळक उदाहरण आहे. पुढील काळातही असाच पाऊस कधीही होऊ शकतो. त्यामुळे आपण सगळ्यांनी पर्यावरण संवर्धनासाठी तात्काळ पावलं उचलायला हवीत.
📱 पालकांसाठी अलर्ट! मुलांच्या हातात फोन देण्याचं योग्य वय, स्क्रीन टायमिंग, तोटे आणि उपाय यावर संपूर्ण मार्गदर्शन ✍️ आजच्या डिजिटल युगात मोबाईल, टीव्ही आणि टॅबलेट यांसारख्या उपकरणांचा वापर झपाट्याने वाढतोय. अगदी लहान वयात मुलांच्या हातातही अधिक वाचा…
२०२५-२६ खरीप हंगामासाठी केंद्र सरकारने जाहीर केले हमीभाव (MSP): १४ पिकांसाठी नवा दर लागू केंद्र सरकारने २०२५-२६ खरीप हंगामासाठी १४ पिकांची किमान आधारभूत किंमत (एमएसपी) जाहीर केली आहे. जाणून घ्या कोणत्या पिकांना किती हमीभाव मिळणार अधिक वाचा…
आता इंटरनेट डेटा विकून करा घरबसल्या कमाई..! केंद्र सरकारची ‘पीएम वाणी’ योजना 🔰 खास मराठी वाचकांसाठी: तुमच्याकडे इंटरनेट डेटा उरतोय का? मग आता तो फुकट वाया घालवू नका, कमाईचं साधन बनवा! डिजिटल युगात इंटरनेटचा वापर अधिक वाचा…
