माँ दुर्गा ‘शैलपुत्री’ चे पहिले रूप

3 ऑक्टोबर हा शार्दिया नवरात्रीचा पहिला दिवस आहे आणि या दिवशी, घटस्थपणानंतर, शैलपुत्री, माँ दुर्गेचे पहिले रूप, पूजा, पूजा आणि स्तुती केली जाते. शैल म्हणजे हिमालय आणि परवराज. हिमालयात जन्मल्यामुळे तिला शैलपुत्री म्हणतात. पार्वती या नात्याने तिला भगवान शंकर यांची पत्नी म्हणूनही ओळखले जाते. वृषभ (बैल) हे त्यांचे वाहन असल्याने त्यांना वृषभरुधा असेही म्हणतात. त्याच्या उजव्या हातात त्रिशूळ आणि डाव्या हातात कमळ आहे. मदर शैलपुत्रीची पूजा आणि स्तुती खालील मंत्राने केली जाते.

वंदे देशदाभय, चंद्रधकृतीक्षेत्रम.
वृषारुधन शुल्धरन, शैलपुत्री यशस्विनियम ⁇

म्हणजेच, इच्छित फायद्यासाठी, मी शैलपुत्री देवीची पूजा करतो, जिच्या डोक्यावर चंद्रकोर आहे, जी वृषभ राशीवर चालते, जी पोटशूळ आणि प्रसिद्ध आई आहे.

शारदिया नवरात्रीच्या पहिल्या दिवशी आई शैलपुत्रीचा आशीर्वाद तुम्हा सर्वांवर असो!

आई शैलपुत्रीची जन्मकथा

एकदा प्रजापती दक्षिणने प्रचंड यज्ञ केला. यामध्ये त्यांनी सर्व देवतांना आपापल्या यज्ञाचे भाग घेण्यासाठी आमंत्रित केले, परंतु त्यांनी शंकरजींना या यज्ञासाठी आमंत्रित केले नाही. जेव्हा सतीने ऐकले की तिचे वडील खूप मोठे यज्ञ करत आहेत, तेव्हा तिला तिथे जाण्याची चिंता वाटली.ही इच्छा त्यांनी शंकरजींना सांगितली. प्रत्येक गोष्टीचा विचार केल्यावर ते म्हणाले – प्रजापती दक्ष काही कारणास्तव आपल्यावर रागावला आहे. त्याने आपल्या यज्ञातील सर्व देवांना आमंत्रित केले आहे. त्याचे बलिदानाचे भागही त्याला समर्पित केले गेले आहेत, परंतु आम्हाला मुद्दाम बोलावले गेले नाही. कोणतीही माहिती पाठविली गेली नाही. अशा परिस्थितीत, आपण तेथे कोणत्याही प्रकारे जाणे चांगले होणार नाही

शंकरजींच्या या सल्ल्याने सती यांना ज्ञान झाले नाही.

वडिलांची यज्ञ पाहून तिथे जाऊन आई आणि बहिणींना भेटण्याची त्याची उत्सुकता कोणत्याही प्रकारे कमी होऊ शकली नाही. त्यांची तीव्र विनंती पाहून भगवान शंकरजींनी त्यांना तेथे जाण्याची परवानगी दिली. सती तिच्या वडिलांच्या घरी पोहोचली आणि तिने पाहिले की कोणीही तिच्याशी आदर आणि प्रेमाने बोलत नाही. सगळेच मागे वळत आहेत.फक्त त्याच्या आईने त्याला प्रेमाने मिठी मारली. बहिणींचे शब्द व्यंग आणि उपहासाने भरलेले होते. त्याच्या कुटुंबातील सदस्यांच्या या वागण्याने त्याच्या मनाला खूप त्रास झाला. आजूबाजूला भगवान शंकरजींचा तिरस्काराची भावना असल्याचेही त्यांनी पाहिले. दक्षाने त्याच्याबद्दल काही अपमानास्पद शब्दही सांगितले. हे सर्व पाहून सतीचे मन राग, अपराधीपणा आणि रागाने व्यथित झाले. त्यांना वाटले, भगवान शंकरजींचे नऐकून, मी इथे येऊन मोठी चूक केली आहे.

पती भगवान शंकरचा हा अपमान तिला सहन होत नव्हता, योगाच्या अग्नीतून तिने ताबडतोब तिचा फॉर्म जाळून राख केला. मेघगर्जनासारखी ही भयंकर आणि दुःखद घटना ऐकून शंकरजी संतप्त झाले आणि त्यांनी आपल्या अनुयायांना पाठवले आणि दक्ष यज्ञ पूर्णपणे नष्ट केला. सतीने योगाच्या अग्नीने तिचा मृतदेह जाळला आणि पुढच्या आयुष्यात शैलराज हिमालयाची मुलगी म्हणून तिचा जन्म झाला. यावेळी ती ‘शैलपुत्री’ या नावाने प्रसिद्ध झाली. पार्वती, हैमवती ही त्यांची नावे आहेत. उपनिषदातील एका कथेनुसार त्याने हैमावतीच्या रूपात देवांचा अभिमान मोडला होता.

माता शैलपुत्रीचे मंत्र
1. शिवरूप वृषष वाहिनी हिमकन्या शुभंगिणी.
पद्म त्रिशूल हस्त धरिणी
रत्न कल्याण करिणी

2. ओम एम ह्रीम कलीम शैलपुत्रय नमाह
बीज मंत्रा— ह्रीम शिवाई नमाह.

3. वंदे वनचित लभाई चंद्रधाकृतशेखराम.
वृषारुधन शुल्धरन शैलपुत्री यशस्विनिम ⁇

4. प्रथम दुर्गा त्वान्ही भावसागर: तरणीम.
धन ऐश्वर्या दायिनी शैलपुत्री प्राणमभ्याम ।
त्रिलोजनानी त्वाही परमानंद पदियमन.
सौभाग्यरोग्या दयाणी शैलपुत्री प्राणमभ्याहम
चरचरेश्वरी त्वानी महामोह: विनाशिन.
मुक्ती भक्ती दयानी शैलपुत्री प्राणमम्यम् ।

उपासना पद्धत

नवरात्री प्रतिपदाच्या दिवशी कलश किंवा घाट बसवल्यानंतर दुर्गापूजेची प्रतिज्ञा घ्या. यानंतर, विधीनुसार दुर्गा देवीच्या शैलपुत्री रूपांची पूजा करा. मातृदेवतेला अक्षत, सिंदूर, धूप, वास, फुले इत्यादी अर्पण करा. यानंतर देवी मातेचा मंत्र जपला. मग कापूर किंवा गाय तुपाने दिवा लावा, त्यांची आरती करा आणि शंखाच्या आवाजाने घंटा वाजवा आणि आईला प्रसाद द्या. लोकांमध्ये प्रसाद वितरित करा आणि ते स्वतः खा.