महाराष्ट्रासह दोन राज्यात ऑक्टोबरपासून ड्रोनचं वाटप

महिलांना मिळणार ड्रोन – केंद्र सरकारची महत्त्वपूर्ण योजना

केंद्र सरकारने २०२४ ते २०२६ या कालावधीत देशातील १५ हजार महिला बचत गटांना ड्रोन खरेदीसाठी आर्थिक मदत देण्याची योजना आखली आहे. या योजनेच्या अंतर्गत महाराष्ट्र, कर्नाटक आणि उत्तरप्रदेश या राज्यांमध्ये महिलांना ड्रोन वितरित केले जाणार आहेत.

ड्रोन योजनेचं परिचय

केंद्र सरकारने महिलांच्या सक्षमीकरणासाठी आणलेली ‘ड्रोन दीदी योजना’ सध्या चर्चेत आहे. या योजनेच्या माध्यमातून महिलांना शेतीत वापरण्यासाठी ड्रोन देण्याचा निर्णय घेण्यात आला आहे. यामुळे महिला बचत गटांना नवी संधी मिळणार आहे, ज्यामुळे ते अधिक स्वतंत्र आणि आर्थिकदृष्ट्या सक्षमी होऊ शकतील.

ड्रोन दीदी योजना काय आहे?

ड्रोन दीदी योजना ही केंद्र सरकारची महत्त्वाकांक्षी योजना आहे. या योजनेतून २०२४ ते २०२६ या काळात १५ हजार महिला बचत गटांना ड्रोन खरेदीसाठी अनुदान दिलं जाणार आहे. यामध्ये प्रत्येक गटाला ८ लाख रुपयांचं अनुदान देण्यात येणार आहे.

महाराष्ट्रासह इतर राज्यांत ड्रोनचं वाटप

या योजनेच्या पहिल्या टप्प्यात महाराष्ट्र, कर्नाटक आणि उत्तरप्रदेश या राज्यांमध्ये महिलांना ड्रोन वितरित करण्यात येणार आहेत. ऑक्टोबर ते डिसेंबर २०२४ या काळात ३ हजार ड्रोनचं वाटप होईल. योजनेच्या पुढील टप्प्यात इतर राज्यांना यामध्ये सहभागी करून घेतलं जाईल.

महिलांसाठी योजना – महिला सक्षमीकरणाचा महत्त्वपूर्ण टप्पा

या योजनेतून महिलांना केवळ ड्रोन वितरित होणार नाही, तर त्यांना ड्रोनचं प्रशिक्षण देखील दिलं जाणार आहे. यामुळे त्या शेतीत नव्या तंत्रज्ञानाचा वापर करून अधिक चांगल्या पद्धतीने शेती करू शकतील.

ड्रोन कशासाठी वापरले जातील?

ड्रोन मुख्यत्वे शेतीत फवारणीसाठी वापरले जातील. यामुळे पिकांवर कीटकनाशकं, खतं आणि पाण्याचा योग्य प्रमाणात वापर होईल. याशिवाय, ड्रोनच्या साहाय्याने शेतजमिनींची तपासणी देखील करता येईल.

ड्रोन तंत्रज्ञानाचं शेतीतील महत्त्व

शेतीत ड्रोन तंत्रज्ञानाचा वापर हे एक मोठं पाऊल आहे. यामुळे शेतीतील कामं अधिक सुलभ होतील आणि शेतकऱ्यांना वेळेची वाचवणूक होईल. शिवाय, कमी श्रमात अधिक उत्पन्न मिळवण्याची शक्यता वाढेल.

ड्रोनद्वारे फवारणी – काळजी घेण्याचे नियम

ड्रोनद्वारे फवारणी करताना काही विशेष काळजी घेणं आवश्यक आहे. पिकांची स्थिती तपासून योग्य प्रमाणात फवारणी करणं, वायुप्रदूषण टाळण्यासाठी सुरक्षित अंतर राखणं आणि योग्य साधनं वापरणं या गोष्टींची काळजी घेणं आवश्यक आहे.

योजनेसाठी पात्रता निकष

ड्रोन वाटपाच्या योजनेसाठी बचत गटांची निवड करण्यासाठी केंद्र सरकारने काही निकष ठरवले आहेत. त्यात शेतीयोग्य जमिनींचं प्रमाण, बचत गटांची सक्रियता आणि नॅनो खतांचा वापर या गोष्टींचा समावेश आहे. महाराष्ट्र, कर्नाटक आणि उत्तरप्रदेश यांची यासाठी निवड करण्यात आली आहे.

ड्रोन प्रशिक्षण आणि व्यवस्थापन

महिलांना फक्त ड्रोनचं वाटप होणार नाही, तर त्यांना ड्रोन कसं चालवायचं, त्याचं व्यवस्थापन कसं करायचं याचं प्रशिक्षणही दिलं जाईल. केंद्र सरकारच्या कृषी विज्ञान केंद्रांमध्ये तज्ज्ञांमार्फत हे प्रशिक्षण दिलं जाईल.

ड्रोन वाटपाची प्रक्रिया

ड्रोनचं वाटप करण्याची प्रक्रिया डिसेंबर २०२४ पर्यंत पूर्ण होईल. यासाठी अर्ज प्रक्रिया लवकरच सुरू करण्यात येणार आहे. अर्जदारांना राज्य समितीकडून निवड केली जाईल आणि त्यानुसार ड्रोन वाटप होईल.

केंद्र सरकारची अपेक्षित उद्दिष्टे

या योजनेमुळे महिलांना नव्या रोजगाराच्या संधी मिळतील, असं केंद्र सरकारचं मत आहे. योजनेच्या माध्यमातून महिला आर्थिकदृष्ट्या स्वावलंबी होतील आणि देशाच्या कृषी क्षेत्रात त्यांचा मोठा सहभाग राहील.

या योजनेतून महिलांना मिळणारे फायदे

महिलांना या योजनेतून विविध फायदे मिळतील. आर्थिक स्थैर्य, तांत्रिक ज्ञान आणि नव्या संधींचा लाभ घेता येईल. त्याचबरोबर, शेतीतील कार्यक्षमता वाढेल आणि उत्पादन वाढ होईल.

योजनेचा शेतीतील परिणाम

शेतीतील कामं अधिक तांत्रिकदृष्ट्या प्रगत होतील. ड्रोनच्या साहाय्याने पिकांची काळजी घेणं, पाणी व खतं योग्य प्रमाणात वापरणं आणि नवनवीन तंत्रज्ञानाच्या वापरामुळे शेतकऱ्यांना अधिक चांगल्या परिणामांची अपेक्षा आहे.

भविष्यातील तंत्रज्ञान आणि त्याचा विकास

ड्रोनसारखं तंत्रज्ञान शेतीत आणणं हा एक मोठा पाऊल आहे. भविष्यात अजून प्रगत तंत्रज्ञानाचा वापर होण्याची शक्यता आहे, ज्यामुळे भारतीय शेती अधिक प्रगत होईल.

निष्कर्ष

ड्रोन दीदी योजना ही एक महत्त्वपूर्ण योजना आहे जी महिलांना सशक्त आणि सक्षम करण्यासाठी केंद्र सरकारने आणली आहे. या योजनेतून महिलांना नव्या संधी मिळतील आणि त्याचबरोबर शेतीत प्रगत तंत्रज्ञानाचा वापर वाढेल.