झोपेत घोरणे का होते? कारणे आणि उपाय

झोपेत घोरण्याची कारणे कोणती? याचे संभाव्य धोके आणि सोपे उपाय जाणून घ्या.

घोरणारी व्यक्ती शांत झोपत असते, पण तिच्या बाजूच्या लोकांसाठी हा त्रास असतो. झोपताना येणारा मोठा आवाज आणि श्वास घेताना होणाऱ्या कंपामुळे अनेक जण रात्रीची झोप पूर्ण करू शकत नाहीत. घोरणे हा फक्त त्रासदायक नाही, तर आरोग्यासाठीही घातक ठरू शकतो. म्हणूनच, हा त्रास दूर करण्यासाठी काही घरगुती आणि नैसर्गिक उपाय जाणून घेऊया.

घोरणे म्हणजे नेमके काय आणि ते का होते?

१. घोरणे म्हणजे काय?

घोरणे म्हणजे झोपेच्या वेळी घशातील ऊती कंपन होऊन येणारा आवाज. हा आवाज सौम्य ते तीव्र स्वरूपाचा असू शकतो. घोरणे तात्पुरते असू शकते किंवा ते दीर्घकाळ चालू राहू शकते.

२. घोरण्याची प्रमुख कारणे

घश्यातील स्नायू सैल होणे – विशेषतः वृद्धापकाळात किंवा मद्यसेवनानंतर.

नाक अडथळा आणि सायनस समस्या – नाक बंद असेल तर श्वास घेण्यास अडथळा निर्माण होतो.

जास्त वजन – शरीरावर अतिरिक्त चरबी असल्यास घशातील ऊतींवर दाब पडतो.

अल्कोहोल आणि धूम्रपान – हे दोन्ही श्वसनमार्ग सैल करून घोरणे वाढवतात.

झोपेतील चुकीची स्थिती – पाठीवर झोपल्याने जीभ मागे जाते आणि श्वसनमार्ग बंद होतो.

घोरणे थांबवण्यासाठी प्रभावी घरगुती उपाय

१. झोपण्याची स्थिती बदला

पाठीवर झोपल्यास घोरणे जास्त होते. डाव्या किंवा उजव्या कुशीवर झोपल्यास श्वसनमार्ग मोकळा राहतो आणि घोरण्याची तीव्रता कमी होते.

२. वजन नियंत्रणात ठेवा

जास्त वजन असल्यास गळ्याभोवती चरबी साचते आणि श्वसनमार्ग狭 होतो. नियमित व्यायाम आणि संतुलित आहार घेतल्यास घोरण्यात मोठा फरक पडतो.

३. मद्य आणि धूम्रपान टाळा

झोपण्याच्या ३-४ तास आधी मद्यपान टाळा. अल्कोहोलमुळे घशातील स्नायू शिथिल होतात आणि घोरण्याची शक्यता वाढते.

४. गरम पाण्याने वाफ घ्या

नाक बंद असल्यास झोपण्याच्या आधी गरम पाण्याने वाफ घेतल्यास श्वसनमार्ग स्वच्छ होतो आणि घोरणे कमी होते.

५. हळद आणि दूध सेवन करा

झोपण्याच्या ३० मिनिटे आधी कोमट दुधात हळद टाकून प्यायल्याने घशातील जंतू नष्ट होतात आणि श्वसनमार्ग मोकळा राहतो.

६. नाक स्वच्छ ठेवा

सतत सर्दी किंवा अॅलर्जी असल्यास झोपण्याच्या आधी नाकात तिळाचे तेल किंवा नीलगिरी तेल टाकल्याने नाकातील अडथळा दूर होतो.

७. उशाचा उंची वाढवा

थोड्या उंच उशीवर झोपल्याने श्वसनमार्ग उघडा राहतो आणि घोरणे कमी होते.

८. तोंड आणि घशाचे व्यायाम करा

जीभ, तोंड आणि घशाच्या स्नायूंना बळकटी देणारे व्यायाम केल्यास घोरण्याची तीव्रता कमी होते.

दररोज मोठ्याने ‘आ’, ‘ई’, ‘ऊ’ असे उच्चार करावेत.

जीभ बाहेर काढून काही सेकंद धरून ठेवावी आणि मग परत आत घ्यावी.

९. तुळशी आणि मधाचे मिश्रण घ्या

तुळशीच्या पानांचा रस आणि मध एकत्र करून सेवन केल्यास घशातील जळजळ कमी होते आणि घोरणे नियंत्रित होते.

१०. झोपेच्या वेळेचे नियोजन करा

दररोज ठराविक वेळी झोपल्याने आणि पुरेशी झोप घेतल्याने घोरण्याचा त्रास कमी होतो. अपुरी झोप घोरणे अधिक गंभीर करू शकते.

कधी डॉक्टरांचा सल्ला घ्यावा?

घोरणे सतत होत असेल, झोपेत श्वास अडत असेल किंवा झोप लागूनही सतत थकल्यासारखे वाटत असेल तर डॉक्टरांचा सल्ला घ्यावा. हे स्लीप ऍपनिया (Sleep Apnea) चे लक्षण असू शकते, ज्यासाठी वैद्यकीय उपचार आवश्यक असतात.

निष्कर्ष

घोरणे ही एक सामान्य झोपेची समस्या असली तरी ती दीर्घकाळ टिकल्यास आरोग्यावर वाईट परिणाम होऊ शकतो. योग्य जीवनशैली, घरगुती उपाय आणि आरोग्यदायी सवयी यामुळे घोरणे मोठ्या प्रमाणात कमी करता येऊ शकते. झोपेच्या स्थितीत बदल, वजन नियंत्रण, सर्दीची काळजी आणि नाक मोकळे ठेवणे यामुळे तुम्ही आणि तुमच्या कुटुंबीयांना शांत झोप मिळू शकते.