गोदाम सेवा पुरवठादार होण्यासाठी संधी
भारतातील शेतीमालाच्या विपणन आणि मूल्यवर्धनात गोदाम सेवा महत्त्वाची भूमिका बजावते. शेतकऱ्यांच्या उत्पन्नाचे स्थिरीकरण, शेतीमालाची गुणवत्ता राखणे, आणि शेतीमालाची वाहतूक आणि वितरण सोपे करण्यासाठी गोदाम सेवा आवश्यक असते. गोदाम सेवा पुरवठादार होऊन शेतकरी, प्रक्रियादार आणि खरेदीदार यांना सेवा पुरविता येऊ शकतात. याबाबत समुदाय आधारित संस्थांनी या विषयाबाबत संपूर्ण माहिती घेऊन गोदाम आधारित शेतीमाल मूल्य साखळी निर्माण करणे गरजेचे आहे.
सध्या, भारतात गोदाम सेवा उद्योगाचा विकास होण्याच्या प्रक्रियेत आहे. सरकारने गोदाम सेवा उद्योगाला प्रोत्साहन देण्यासाठी विविध योजना आणि उपक्रम राबवले आहेत. यामुळे गोदाम सेवा उद्योगात गुंतवणूक वाढत आहे आणि नवीन गोदाम उभारणी होत आहे.
भारतात गोदाम सेवा उद्योगात संधी
शेतकरी-केंद्रित गोदाम:
शेतकऱ्यांसाठी त्यांच्या शेतीमालाची साठवणूक आणि विक्रीसाठी सोयीस्कर अशा गोदामांची मागणी वाढत आहे. या गोदामांमध्ये शेतकऱ्यांना त्यांच्या शेतीमालाची साठवणूक, विक्री, आणि वाहतूक यासाठी एकाच ठिकाणी सुविधा उपलब्ध असते.
प्रक्रियित शेतीमालाच्या गोदाम:
प्रक्रिया केलेले शेतीमाल, जसे की फळे, भाज्या, आणि दुग्धजन्य पदार्थ, यांची साठवणूक आणि विक्रीसाठी विशेष गोदामाची आवश्यकता असते. या गोदामांमध्ये शेतीमालाची गुणवत्ता राखण्यासाठी आवश्यक असलेले तापमान नियंत्रण आणि इतर सुविधा उपलब्ध असतात.
तांत्रिकदृष्ट्या प्रगत गोदाम:
संगणकीकरण, ऑटोमेशन, आणि इतर तांत्रिकदृष्ट्या प्रगत सुविधांनी सुसज्ज गोदामांमध्ये शेतीमालाची साठवणूक आणि विक्री अधिक कार्यक्षमतेने करता येते. या गोदामांमध्ये शेतीमालाची साठवणूक, विक्री, आणि वाहतूक यासाठी आवश्यक असलेले माहिती तंत्रज्ञान आणि इतर सुविधा उपलब्ध असतात.
गोदाम सेवा पुरवठादारांनी खालील गोष्टींचा विचार करणे आवश्यक आहे:
गोदाम सेवा उद्योगातील ट्रेंड आणि आवश्यकतांचा अभ्यास:
गोदाम सेवा उद्योगात नेहमीच नवीन ट्रेंड आणि आवश्यकता निर्माण होत असतात. या ट्रेंड आणि आवश्यकतांचा अभ्यास करून गोदाम सेवा पुरवठादारांनी त्यानुसार आपली सेवा आणि सुविधा विकसित करणे आवश्यक आहे.
गुणवत्तापूर्ण सेवा:
शेतकऱ्यांसाठी, प्रक्रियादारांसाठी, आणि खरेदीदारांसाठी गुणवत्तापूर्ण आणि विश्वासार्ह गोदाम सेवा प्रदान करणे महत्त्वाचे आहे. यासाठी गोदाम सेवा पुरवठादारांनी त्यांच्या गोदामांमध्ये आवश्यक असलेली सुविधा आणि सेवा उपलब्ध करून देणे आवश्यक आहे.
स्पर्धात्मक किंमत:
गोदाम सेवा उद्योगात स्पर्धा वाढत आहे. या स्पर्धेत टिकून राहण्यासाठी गोदाम सेवा पुरवठादारांनी त्यांच्या सेवांची किंमत स्पर्धात्मक ठेवणे आवश्यक आहे.
भारतातील गोदाम सेवा उद्योगात संधींचा लाभ घेण्यासाठी, गोदाम सेवा पुरवठादारांनी वरील गोष्टींचा विचार करून आपली व्यवसाय योजना तयार करणे आवश्यक आहे.
‘एनईआरएल’कडे गोदाम सेवा पुरवठादार म्हणून नोंदणी करण्यासाठी आवश्यक कागदपत्रे:
पॅन कार्ड.
आधार कार्ड.
पासपोर्ट / ड्रायव्हिंग लायसन्स / मतदार ओळखपत्र.
मतदार ओळखपत्र / रेशन कार्ड.
नोंदणीकृत भाडे करार / नोंदणीकृत विक्री करार
भारतीय विशिष्ट ओळख प्राधिकरणाने जारी केलेले आधार पत्र.
बँक खाते विवरण / बँक पासबुक – ३ महिन्यांपेक्षा जुने नसावे.
वीजबिल / गॅसबिल / टेलिफोन बिल यांसारखी उपयुक्त बिले – ३ महिन्यांपेक्षा जुनी नसावीत.
फ्लॅट देखभाल बिल / विमा प्रत.
गोदाम सेवा पुरवठादार होण्यासाठी आवश्यक पात्रता
वखार विकास आणि नियामक प्राधिकरणाकडे (WDRA) नोंदणीकृत गोदामे, गोदाम सेवा पुरवठादार किंवा गोदामधारक म्हणून एनईआरएलकडे नोंदणी करण्यास पात्र ठरू शकतात.
गोदाम सेवा पुरवठादार प्रक्रिया आणि शुल्क
वखार विकास आणि नियामक प्राधिकरणाकडे (WDRA) नोंदणीकृत असलेल्या सर्व गोदामांना रेपॉजिटरी सिस्टिममध्ये प्रवेश देण्यात येतो. यासाठी आवश्यक प्रक्रिया आणि शुल्क याबाबत एनईआरएलच्या संकेतस्थळावर भेट देऊन माहिती घ्यावी. शेतकरी उत्पादक कंपन्यांना वार्षिक मेंटेनन्स शुल्कात फेब्रुवारी २०२० पासून सूट देण्यात आली आहे.