भारतीय शेतकरी नेहमीच आव्हानांशी झुंज देत नवनवीन मार्ग शोधत असतो. पण जेव्हा ह्या पारंपरिक क्षेत्रात शास्त्र, नवकल्पना आणि चिकाटी यांचा संगम होतो, तेव्हा परिणाम चमत्कारिक होतो. केंद्रीय मंत्री नितीन गडकरी यांच्या पत्नी कांचन गडकरी यांनी केलेला कांदा उत्पादनाचा प्रयोग याचेच उदाहरण आहे. एका कांद्याचे वजन तब्बल ८०० ग्रॅम ते १ किलो? होय, हे खरंच घडलं आहे.
कांचन गडकरी यांनी नागपूरजवळील धापेवाडा येथील आपल्या ‘भक्ती फार्म’मध्ये हा प्रयोग राबवला. त्यांनी कांद्याच्या प्रगत बियाण्यांचा वापर करत, सेंद्रिय शेती, अत्याधुनिक सिंचन तंत्रज्ञान, आणि नैसर्गिक कीड नियंत्रण यासारख्या पद्धतींचा वापर करून कांद्याचं भरघोस उत्पादन घेतलं.
गडकरी कुटुंबाने या प्रयोगासाठी नेदरलँडहून सेमिनीस कंपनीच्या उच्च दर्जाच्या कांद्याच्या बिया मागवल्या. अडीच किलो बिया एक एकरात पेरल्या गेल्या. ४५ दिवसांची नर्सरी तयार करण्यात आली. त्यानंतर रोपांची पुनर्लागवड केली गेली.
शेतीत बायो ऑर्गॅनिक फर्टिलायझर वापरण्यात आला. यात सामील होते:
या मिश्रणामुळे जमिनीत जिवंतपणा निर्माण झाला आणि रोपांची वाढ जोरदार झाली.
मल्चिंग पेपर वापरून मातीवर आच्छादन केलं गेलं आणि त्यात रोपांची लागवड केली गेली. यामुळे:
डबल ड्रिप इरिगेशन प्रणालीमुळे पाण्याचा काटेकोर वापर झाला.
नैसर्गिक कीड नियंत्रण – रसायनांचा नाही वापर
नीम अर्क, पंचगव्य, दशपर्णी अर्क यांचा वापर करुन शेत रासायनिक मुक्त ठेवलं गेलं. त्यामुळे कीटकांपासून पीक सुरक्षित राहिलं, आणि कांद्याची गुणवत्ता टिकून राहिली.
जमिनीत सेंद्रिय घटक मिसळून खोल नांगरणी केली गेली. पीएच स्तर तपासून, तो संतुलित करण्यासाठी चुनखडीसारख्या घटकांचा वापर करण्यात आला. यामुळे:
ग्रीनहाऊस किंवा शेड नेट्स वापरून तापमान, ओलावा आणि प्रकाश यांचं नियंत्रण केलं गेलं. कांद्याच्या प्रजातीला योग्य तापमान मिळालं, ज्यामुळे त्याचा वाढीचा वेग आणि वजन दोन्ही वाढले.
कांद्याच्या उत्पादनात नफा वाढवण्यासाठी महत्त्वाच्या टिप्स
कांचन गडकरी यांचा हा प्रयोग हे दाखवतो की स्त्रियाही शेतीत क्रांती घडवू शकतात. त्यांचा सहभाग केवळ सहाय्यक न राहता निर्णयात्मक आणि प्रयोगशील असतो, हे या यशोगाथेतून स्पष्ट होतं.
शेतकऱ्यांसाठी शिकण्यासारखे धडे
नवे प्रयोग करण्याची मानसिकता ठेवा
सेंद्रिय व नैसर्गिक शेतीला प्राधान्य द्या
उच्च दर्जाच्या बियाण्यांमध्ये गुंतवणूक करा
पाण्याचा शाश्वत वापर करा
नितीन गडकरी यांच्या पत्नी कांचन गडकरी यांचा कांद्याचा प्रयोग हा भारतीय शेतीत एक प्रेरणादायी पर्व ठरतो. पारंपरिक पद्धती आणि आधुनिक शास्त्र यांचा संगम साधला, की एखादं पीक केवळ उत्पादन न राहता यशाचं प्रतीक ठरतं.
एक किलो वजनाचा कांदा ही केवळ आकड्यांची गोष्ट नाही, तर त्या मागे असलेल्या चिकाटीची, अभ्यासाची आणि नवकल्पनांची गोष्ट आहे.
तुम्हीही असे प्रयोग करून पाहण्यास उत्सुक आहात का?
👇 कमेंटमध्ये तुमचं मत नक्की कळवा आणि शेअर करा ही प्रेरणादायी गोष्ट इतर शेतकऱ्यांपर्यंत!
ई-पीक पाहणी अडथळे! DCS अॅपमुळे खरीप नोंदणीला ब्रेक – e pik pahani ई-पीक पाहणी – महाराष्ट्रात खरीप हंगाम २०२५ साठी शेतकरी स्तरावरील ई-पीक पाहणी १ ऑगस्टपासून अधिकृतपणे सुरू झाली आहे. मात्र, या प्रक्रियेत वापरल्या जाणाऱ्या अधिक वाचा
ई पीक पाहणी 2025 – काय आहे आणि का महत्वाची आहे? -e-peek-pahani ई पीक पाहणी 2025 – महाराष्ट्र शासनाने शेतकऱ्यांच्या सोयीसाठी ई पीक पाहणी प्रणाली सुरु केली आहे, ज्यामुळे शेतकरी आपल्या शेतातील पिकाची नोंद थेट मोबाईलवरून अधिक वाचा
अल्पभूधारक शेतकरी प्रमाणपत्र कसे काढावे? आवश्यक कागदपत्रे आणि अर्ज प्रक्रिया शेती हा आपल्या देशाचा कणा मानला जातो, आणि शेतकऱ्यांना शाश्वत आधार देण्यासाठी शासन विविध योजना लागू करत असते. या योजनांचा लाभ घेण्यासाठी अल्पभूधारक शेतकरी प्रमाणपत्र अधिक वाचा
