अंतरिम बजेट 2024 मध्ये शेती आणि शेतकऱ्यांसाठी काय घोषणा करण्यात आल्या?

अंतरिम बजेट म्हणजे काय 

निवडणुकीच्या काळात सरकार अंतरिम बजेट सादर करते. निवडणुकीनंतर येणाऱ्या नव्या सरकारलाच संपूर्ण आर्थिक वर्षाचा अर्थसंकल्प सादर करण्याचा अधिकार आहे. अंतरिम अर्थसंकल्पात नवीन सरकारचा अर्थसंकल्प येईपर्यंत खर्च आणि उत्पन्नाचा तपशील देण्यात येतो. नवीन अर्थसंकल्प येईपर्यंत ही तात्पुरती तरतूद आहे. या कारणास्तव त्याला अंतरिम अर्थसंकल्प असे म्हटले जाते. एकनुच आताचे हे बजेट फक्त २ महिन्यासाठी आहे कारण एप्रिल २०२४ मध्ये लोकसभेच्या निवडणूक लागल्या आहेत. 

कृषी क्षेत्रासाठी बजेट 2024 मध्ये अनेक महत्त्वपूर्ण घोषणा करण्यात आल्या आहेत. त्यापैकी काही महत्वाच्या घोषणा खालीलप्रमाणे:

• पीक विमा योजनेसाठी तरतूद:

पीक विमा योजनेसाठी 15,000 कोटी रुपयांची तरतूद करण्यात आली आहे.

या योजनेद्वारे शेतकऱ्यांना नैसर्गिक आपत्तीमुळे होणाऱ्या नुकसानीपासून संरक्षण मिळेल.

• सूक्ष्म सिंचन योजनेसाठी तरतूद:

सूक्ष्म सिंचन योजनेसाठी 10,000 कोटी रुपयांची तरतूद करण्यात आली आहे.

या योजनेद्वारे पाण्याचा कार्यक्षम वापर करून शेतीची उत्पादकता वाढवण्याचा प्रयत्न केला जाईल.

• कृषी कर्जावरील व्याज माफी:

2 लाख रुपयांपर्यंतच्या कृषी कर्जावरील व्याज माफीसाठी 6,000 कोटी रुपयांची तरतूद करण्यात आली आहे.

यामुळे शेतकऱ्यांवर असलेला कर्जाचा बोजा कमी होण्यास मदत होईल.

• शेतीमालाला किमान आधारभूत किंमत (MSP):

सरकारने 23 पिकांसाठी MSP मध्ये वाढ करण्याची घोषणा केली आहे.

यामुळे शेतकऱ्यांना त्यांच्या पिकाची योग्य किंमत मिळण्यास मदत होईल.

• कृषी स्टार्टअप्ससाठी प्रोत्साहन:

कृषी स्टार्टअप्ससाठी 1,000 कोटी रुपयांचा निधी स्थापन करण्यात आला आहे.

या निधीद्वारे कृषी क्षेत्रात नवीन तंत्रज्ञान आणि नाविन्यपूर्ण कल्पनांना प्रोत्साहन दिले जाईल.

• कृषी विद्यापीठांसाठी मदत:

कृषी विद्यापीठांसाठी 500 कोटी रुपयांची तरतूद करण्यात आली आहे.

यामुळे कृषी शिक्षण आणि संशोधनाला चालना मिळेल.

• मत्स्यपालन क्षेत्रासाठी मदत:

मत्स्यपालन क्षेत्रासाठी 500 कोटी रुपयांची तरतूद करण्यात आली आहे.

यामुळे मत्स्यपालन क्षेत्राचा विकास होण्यास मदत होईल.

या घोषणांव्यतिरिक्त, बजेट 2024 मध्ये शेती आणि शेतकऱ्यांसाठी अनेक इतर योजना आणि कार्यक्रमांची घोषणा करण्यात आली आहे. या घोषणांचा शेती आणि शेतकऱ्यांवर काय परिणाम होईल हे काळच सांगेल.

तथापि, या घोषणांमुळे शेती क्षेत्राचा विकास होण्यास आणि शेतकऱ्यांच्या हिताचे रक्षण होण्यास मदत होईल अशी आशा आहे.

इथे हे लक्षात घेणे आवश्यक आहे की बजेटमध्ये घोषित केलेल्या योजना आणि कार्यक्रमांची अंमलबजावणी योग्यरित्या झाल्यासच त्यांचा शेती आणि शेतकऱ्यांवर सकारात्मक परिणाम होऊ शकेल.

टीप: हे बजेटमधील काही प्रमुख मुद्दे आहेत. अधिक माहितीसाठी, कृपया बजेट भाषणाचा संदर्भ घ्या.